Lastiklerin Yakıt Verimliliği ve Diğer Esas Parametreler Gözetilerek Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik (1222/2009/AT)

LASTİKLERİN YAKIT VERİMLİLİĞİ VE DİĞER ESAS PARAMETRELER GÖZETİLEREK ETİKETLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK (1222/2009/AT)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca, araçların yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma zorunluluğunu yerine getirmek ve sağlık ile çevrenin korunması amacıyla; yakıt tasarruflu ve düşük gürültü düzeyli, güvenli lastiklerin kullanımını teşvik ederek, yol taşımacılığının güvenliğini ve ekonomik ve çevresel verimliliği artırmak ve lastik parametreleri hakkındaki uyumlaştırılmış bilgilerin etiketleme yoluyla sağlanarak, nihai kullanıcıların lastik satın alırken, bilgili bir seçim yapmalarına olanak verilmesi ile ilgili hükümleri ve bunların uygulanmasına ait usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, C1, C2 ve C3 sınıfı lastikleri kapsar.

(2) Bu Yönetmelik, aşağıdaki lastik çeşitlerini kapsamaz.

1. a) Kaplama lastikler,
2. b) Profesyonel arazi lastikleri,
3. c) Yalnızca1/10/1990tarihinden önce tescilli araçlara takılmak üzere tasarlanmış lastikler,

ç) T-tipi geçici kullanımlı yedek lastikler,

1. d) Hız değeri 80 km/h’den az olan lastikler,
2. e) Jant anma çapları 254 mm’yi aşmayan veya en az 635 mm olan lastikler,
3. f) Çivili lastikler gibi çekme özelliğini iyileştirmek üzere ek cihazlar takılı olan lastikler,
4. g) Yalnızca yarış amaçlı araçlara takılmak üzere tasarlanmış lastikler.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;

1. a) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 29 uncu,29/6/2001tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun 4 üncü, 3/6/2011 tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci ve 27 nci maddelerine dayanılarak,
2. b) Avrupa Birliğinin 1222/2009/EC, 228/2011/EU ve 1235/2011/EU sayılı Regülasyonlarına paralel olarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

1. a) 661/2009/AT:25/1/2012tarihli ve 28184 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçların ve Bunlar İçin Tasarlanan Römorklar, Sistemler, Aksamlar ve Ayrı Teknik Ünitelerin Genel Güvenliği ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği,
2. b) AT: Avrupa Topluluğunu,
3. c) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,

ç) C1, C2 ve C3 sınıfı lastik: 661/2009/AT Yönetmeliğinin 8 inci maddesinde tanımlandığı gibi lastik sınıflarını,

1. d) Dağıtıcı: Sağlayıcı ve ithalatçı dışında, tedarik zincirinde yer alan, bir lastiği piyasada hazır bulunduran ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkilemeyen gerçek veya tüzel kişiyi,
2. e) Esas parametre: Kullanım sırasında çevre, karayolu güvenliği veya insan sağlığı üzerinde kayda değer bir etkisi olan yuvarlanma direnci, ıslak tutuş veya dış yuvarlanma gürültüsü gibi bir lastik parametresini,
3. f) İmalatçı temsilcisi: İmalatçı tarafından bu Yönetmelik kapsamına giren konularda Bakanlık nezdinde imalatçıyı temsil etmek ve imalatçı adına hareket etmek üzere usulüne uygun bir şekilde görevlendirilen ve bunu geçerli bir şekilde belgelendirebilen herhangi bir gerçek veya tüzel kişiyi,
4. g) İmalatçı: Ürünün tip onayı işlemlerinin bütün unsurlarından ve imalatın uygunluğunun sağlanmasından Bakanlığa karşı sorumlu olan ve lastiğe adını, ticarî markasını veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini imalatçı olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi,

ğ) İthalatçı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere, ürünü piyasaya arz etmek amacıyla yurt dışından getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişiyi,

1. h) Nihai kullanıcı: Bir lastiği satın alan veya satın alması beklenen tüketici, filo yöneticisi veya karayolu taşıma işletmesini,

ı) Piyasada hazır bulundurmak: Ürünün, dağıtım veya kullanım amacıyla ticari bir faaliyetin seyri içinde bedelli veya bedelsiz olarak piyasada yer alması için yapılan faaliyeti,

1. i) R-117: Yuvarlanma Ses Emisyonları Bakımından Lâstiklerin Onayı ile İlgili 117 numaralı Birleşmiş Milletler/Avrupa Ekonomik Komisyonu Teknik Düzenlemesini (Regülasyonu),
2. j) Satış noktası: Araçlara takılı olmayan, nihai kullanıcılara satışa sunulan lastikler ile ilgili otomobil teşhir salonları da dâhil olmak üzere, lastiklerin gösterildiği veya depolandığı ve nihai kullanıcılara satışa sunulduğu yeri,
3. k) T-tipi geçici kullanım için yedek lastik: Standart ve takviyeli lastikler için belirlenenden daha yüksek şişirme basıncında kullanım için tasarımlanan geçici kullanımlık yedek lastiği,
4. l) Teknik tanıtıcı materyal: Lastikleri nihai kullanıcılara veya dağıtıcılara pazarlamak amacıyla internet sitelerinin yanı sıra, bir lastiğin belli teknik parametrelerini tarif eden basılı, elektronik veya çevrimiçi formatta olan teknik el kitapları, broşürler, kitapçıklar, kataloglar ve benzeri materyalleri,
5. m) Teknik dokümantasyon: Lastiğin imalatçı adını ve markasını içeren, lastik tipinin tarifi veya yakıt tasarruf sınıfı, ıslak tutuş sınıfı ile dış yuvarlanma gürültü sınıfı ve ölçülmüş değerinin beyanı için belirlenen lastik gruplandırmasının tarifi, deney raporları ve deney doğruluğu anlamına gelen lastikle ilgili bilgileri,
6. n) Tedarikçi: Kamu tüzel kişileri dedahilolmak üzere imalatçı, imalatçı temsilcisi veya ithalatçıyı,
7. o) Ürün: Piyasaya arz edilmesi hedeflenen lastikleri, ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Tedarikçi ve Dağıtıcıların Yükümlülükleri

Lastik tedarikçilerinin yükümlülükleri

MADDE 5 – (1) Tedarikçiler, dağıtıcılara veya nihai kullanıcılara verilen C1 ve C2 lastiklerin;

1. a) Lastik sırtında Ek-1, Kısım A’da belirtilen yakıt verimliliği sınıfını, Ek-1, Kısım C’de belirtilen dış yuvarlanma gürültü sınıfı ile ölçülen değerini, uygulanabilirliği varsa Ek 1, Kısım B’de belirtilen ıslak tutuş sınıfını belirten bir çıkartma ile donatılmış olmasını veya
2. b) Teslim edilen bir veya birden çok özdeş lastiğin her bir partisine, Ek-1, Kısım A’da belirtilen yakıt verimliliği sınıfını, Ek-1, Kısım C’de belirtilen dış yuvarlanma gürültü sınıfı ile ölçülen değerini, uygulanabilirliği varsa Ek-1, Kısım B’de belirtilen ıslak tutuş sınıfını gösteren, basılı formatta bir etiketin eşlik etmesini sağlar.

(2) Birinci fıkrada belirtilen çıkartma ve etiket Ek-2’de belirlenen formata uygun olmak zorundadır.

(3) Tedarikçiler, C1, C2 ve C3 sınıfı lastiklerin yakıt tasarruf sınıfı, dış yuvarlanma gürültüsü sınıfı ile ölçülen değerini, uygulanabilirliği varsa ıslak tutuş sınıfı bilgilerini içeren teknik tanıtıcı materyali internet sitelerinde de olmak üzere Ek-1’de belirtildiği gibi, Ek-3’te yer alan sıraya uygun şekilde belirtir.

(4) Tedarikçiler, belirli bir lastik tipine ait teknik dokümantasyonunu, piyasaya sunulmasından itibaren beş yıl boyunca saklamak ve Bakanlık yetkilileri tarafından istenmesi durumunda sunmak zorundadır. Teknik dokümantasyon, yetkililerin, yakıt verimliliği, ıslak tutuş ve dış yuvarlanma gürültüsü ile ilgili olarak etiket üzerinde yer alan bilgilerin doğruluğunu tasdik etmesine olanak verecek şekilde ayrıntılı olmak zorundadır.

Lastik dağıtıcılarının yükümlülükleri

MADDE 6 – (1) Dağıtıcılar;

1. a) Satış noktasındaki lastiklerin, tedarikçiler tarafından 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre sağlanan çıkartma açıkça görülebilir bir konumda taşımasını veya
2. b) Lastiğin satışından önce, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen etiketin nihai kullanıcıya gösterilmesini ve satış noktasında lastiğin hemen yanında açıkça teşhir edilmesini sağlar.

(2) Satışa sunulan lastiklerin nihai kullanıcı tarafından gözle görülemediği hallerde, bu lastiklerin yakıt tasarruf sınıfı, ıslak tutuş sınıfı, dış yuvarlanma gürültü sınıfı ile ölçülen değerine ilişkin bilgileri nihai kullanıcıya sağlar.

(3) Nihai kullanıcıların C1, C2 ve C3 sınıfı lastikleri satın aldıklarında Ek-1’de belirtilen yakıt tasarruf sınıfını, dış yuvarlanma gürültüsünün ölçülen değerini ve uygulanabilirliği varsa ıslak tutuş sınıfı bilgilerini faturaların üzerinde belirtir veya faturalarla birlikte kullanıcıya verir.

Araç tedarikçilerinin ve dağıtıcılarının yükümlülükleri

MADDE 7 – (1) Satış noktasında nihai kullanıcılara almak istedikleri yeni bir araca takılacak farklı lastikler arasında tercih hakkı sunulduğunda, araç tedarikçileri ve dağıtıcıları, satışa sunulan her bir C1, C2 ve C3 sınıfı lastiklerin yakıt tasarruf sınıfı, dış yuvarlanma gürültü sınıfı ile ölçülen değeri ve uygulanabilirliği varsa, ıslak tutuş sınıfı hakkında, Ek-1’de belirten ve Ek-3’te yer alan sırayla satış öncesinde nihai kullanıcılara bilgi verir. Bu bilgilere, asgari olarak teknik tanıtıcı materyalde yer verilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Uygulamalar

Uyumlaştırılan deneme yöntemleri

MADDE 8 – (1) 5 ve 7 nci maddelere göre lastiklerin yakıt tasarruf sınıfı, dış yuvarlanma gürültü sınıfı ile ölçülen değeri ve ıslak tutuş sınıfı hakkında Ek-1’de yer alan uyumlaştırılan deneme yöntemleri kullanılarak bilgi sağlanır.

Doğrulama prosedürü

MADDE 9 – (1) Bakanlık, beyan edilen yakıt tasarruf ve ıslak tutuş sınıflarının uygunluğunu Ek-1, Kısım A ve Kısım B’ye, dış yuvarlanma gürültü sınıfı ile ölçülen değerini Ek-1, Kısım C’ye göre Ek-4’te belirtilen prosedüre uygun olarak değerlendirir.

İç piyasa

MADDE 10 – (1) Bu Yönetmeliğin hükümlerine uygun olması halinde 2 nci maddede belirtilen lastiklerin ürün bilgisi gerekçe gösterilerek, piyasada satışa hazır hale getirilmesi yasaklanamaz veya sınırlandırılamaz.

(2) Aksine bir delil olmadıkça, etiketler ve ürün bilgilerinin bu Yönetmeliğe uygun olduğu göz önünde tutulur. Beyan edilen değerlerin ve sınıf bilgilerinin doğruluğunu değerlendirmek üzere, tedarikçilerin 5 inci maddenin dördüncü fıkrasına uygun olarak teknik dokümantasyon sağlaması gerek görülebilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Uygulama tedbirleri

MADDE 11 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak amacıyla alınacak tedbirler aşağıdaki hususları içerir ve aynı zamanda ilave tedbirlerin 12 nci maddede belirtilen işleme uygun olarak yayımlanacak mevzuatta yer alması sağlanır:

1. a) Uyumlaştırılan uygun deneme yöntemlerinin mevcut olması koşuluyla, C2 ve C3 sınıfı lastiklerin ıslak tutuş derecelendirmeleri açısından istenen bilgilerin sunulması,
2. b) İlgili hallerde, tutuş derecelendirmesinin, esasen buzlu ve/veya karlı koşullarda, araç hareketini başlatma, sürdürme veya durdurma kabiliyetleri bakımından normal bir lastikten daha iyi performans göstermek üzere tasarımlanmış lastiklerin teknik özelliklerine uyarlanması,
3. c) Ek-1 ila Ek-4’ün teknik sürece uyarlanması.

Komite kararları

MADDE 12 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik olarak alınacak tedbirler, yapılacak değişiklikler ve ihtiyaç duyulan her türlü düzenleme BM/AEK Antlaşması çerçevesinde hazırlanan ve 11/1/1997 tarihli ve 22874 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tekerlekli Araçlar ile Bu Araçlara Takılan ve/veya Araçlarda Kullanılan Aksam ve Parçalar ile İlgili Teknik Mevzuatın Uygulanmasına Dair Yönetmelik ile oluşturulan Motorlu Araçlar Teknik Komitesi tarafından görüşülerek karara bağlanır. Bu komite tavsiye niteliğindeki görüşünü Bakanlığa bildirir ve bu görüş doğrultusunda Bakanlık gerekli gördüğü düzenlemeleri yapar.

Ceza hükümleri

MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında 4703 sayılı Kanunun idari para cezası ile ilgili hükümleri uygulanır.

Denetim

MADDE 14 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin denetim faaliyetleri Bakanlık piyasa gözetimi ve denetimi personelince yerine getirilir.

Uygulama

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin 5 inci ve 6 ncı maddelerinin hükümleri 1/7/2012 tarihinden sonra üretilen lastiklere uygulanır.

(2) (Ek:RG-2/3/2013-28575)⁽¹⁾ Bu Yönetmelikte geçen ıslak tutuş sınıfları ile ilgili hükümler, C3 sınıfı lastikler için 1 Temmuz 2013 tarihine kadar ihtiyari olarak uygulanır.

Yürürlük

MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik 1/11/2012 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür.

⁽¹⁾ Bu değişiklik 1/11/2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yönetmeliğin eklerini görmek için tıklayınız