ELEKTRİK MOTORLARI İLE İLGİLİ ÇEVREYE DUYARLI TASARIM GEREKLERİNE DAİR TEBLİĞ (SGM-2012/2)
Amaç
MADDE 1 –(Değişik:RG-13/3/2015-29294)
(1) Bu Tebliğin amacı, 23/6/2010 tarihli ve 2010/643 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik olarak, motorların ayrı olarak ve başka ürünlere takılı halde piyasaya arz edilmesi ve hizmete alınması ile ilgili çevreye duyarlı tasarım gereklerini belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –(Değişik:RG-13/3/2015-29294)
(1) Bu Tebliğ; 4 üncü maddenin (e) bendinde tanımlanan motorları kapsar.
(2) Bu Tebliğ, Ek-I’in 2 nci maddesinin (3), (4), (5), (6) ve (12) numaralı alt bentlerinde belirtilen bilgilendirme şartları geçerli kalmak kaydıyla;
a) Bir sıvı içine tamamen daldırılmış halde çalışacak şekilde tasarlanmış motorları,
b) Dişli, pompa, fan veya kompresör gibi bir ürüne tam olarak entegre edilmiş olan ve enerji performansı üründen bağımsız olarak test edilemeyen motorları,
c) Deniz seviyesinden 4000 metrenin üzerindeki yüksekliklerde, ortam sıcaklığının 60°C’nin üzerinde olduğu yerlerde, 400°C’nin üzerinde maksimum çalışma sıcaklığında, ortam sıcaklığının herhangi bir motor için -30°C’nin altında, hava soğutmalı bir motor için ise 0°C’nin altında olduğu yerlerde, ürüne giren soğutma suyu sıcaklığının 0°C’den düşük, 32°C’den yüksek olduğu yerlerde ve 30/12/2006 tarihli ve 26392 (4. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelikte (94/9/AT) tanımlanan muhtemel patlayıcı ortamlarda çalışacak şekilde özel olarak tasarlanmış motorları,
ç) Frenli motorları, kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ;
a) Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğe dayanılarak,
b) Avrupa Birliğinin Elektrik Motorları ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair EC/640/2009 sayılı Tüzüğüne paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,
b) Değişken hızlı tahrik: Motora uygulanan elektrik gücünü, motorun mekanik güç çıkışını yükün tork-hız karakteristiğine göre kontrol edecek şekilde sürekli olarak uyarlayan elektronik güç dönüştürücüyü,
c) Faz: Elektrik şebekesinin konfigürasyon tipini,
ç) Frenli motor: Kaplinsiz olarak doğrudan motor mili üzerinde çalışan elektro-mekanik fren ünitesi ile teçhiz edilmiş motoru,
d) Kutup: Motorun temel hızını belirleyen ve motorun manyetik döner alanının ürettiği manyetik kuzey ve güney kutuplarının toplam sayısını,
e) Motor: 2, 4, 6 kutuplu, anma gerilimi (UN) en fazla 1000 V olan, anma çıkış gücü (PN) 0,75 kW ile 375 kW arasında olan ve sürekli çalışacak şekilde tasarlanmış tek hızlı, 3 fazlı, 50 Hz veya 50/60 Hz sincap kafesli endüksiyon motorunu,
f) Sincap kafesli motor: Rotor üzerinde herhangi bir fırça, kollektör, bilezik veya elektrik bağlantısı olmayan elektrik motorunu,
g) Sürekli çalışma: Elektrik motorunun entegre bir soğutma sistemi ile birlikte nominal yükte anma maksimum sıcaklık yükselmesi altında kesinti olmaksızın çalışabilme özelliğini, ifade eder.
Çevreye duyarlı tasarım gerekleri
MADDE 5 – (1) Motorlarla ilgili çevreye duyarlı tasarım gerekleri bu Tebliğin Ek-I’inde belirtilmiştir. Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren motorların verimi, bu Tebliğin Ek-I’inin 1 inci maddesinde tanımlanan IE2 verim seviyesinden düşük olamaz.
(2) Motorların üzerindeki bilgilerle ilgili şartlar, bu Tebliğin Ek-I’inde verilmiştir. Çevreye duyarlı tasarım gereklerine uygunluk bu Tebliğin Ek-II’sinde yer alan şartlara göre ölçülür ve hesaplanır.
Uygunluk işareti
MADDE 6 – (1) Bu Tebliğ kapsamına giren ürünler, Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtildiği şekilde, bu Tebliğin şartlarını karşıladıklarına dair CE işaretini taşımak zorundadır.
Uygunluk değerlendirme işlemi
MADDE 7 – (1) Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtilen uygunluk değerlendirme işlemi, anılan Yönetmeliğin Ek-IV’ünde açıklanan iç tasarım kontrol sistemi veya aynı Yönetmeliğin Ek-V’inde açıklanan yönetim sistemine göre yerine getirilir.
Piyasa gözetim ve denetim amaçlı doğrulama prosedürü
MADDE 8 – (1) Gözetim ve denetim, bu Tebliğin Ek-III’ünde belirtilen doğrulama prosedürüne uygun olarak yapılır.
Zorunlu uygulamaya geçiş
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 1/1/2015 tarihinden itibaren, anma çıkış gücü 7,5 kW ile 375 kW arasında olan motorların verimi, bu Tebliğin Ek-I’in 1 inci maddesinde tanımlanan IE3 verim seviyesinden düşük olmayacak veya bu Tebliğin Ek-I’in 1 inci maddesinde tanımlanan IE2 verim seviyesini karşılayacak ve değişken hızlı tahrikle teçhiz edilmesi zorunludur.
(2) 1/1/2017 tarihinden itibaren, anma çıkış gücü 0,75 kW ile 375 kW arasında olan motorların verimi, bu Tebliğin Ek-I’in 1 inci maddesinde tanımlanan IE3 verim seviyesinden düşük olmayacak veya bu Tebliğin ekinde yer alan Ek-I’in 1 inci maddesinde tanımlanan IE2 verim seviyesini karşılayacak ve değişken hızlı tahrikle teçhiz edilmesi zorunludur.
Yürürlük
MADDE 9 – (1) Bu Tebliğ 2/4/2012 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür.
