Femko Belgelendirme, 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik kapsamında ihtiyacınız olan her türlü test, deney ve belgelendirme çalışmaları için, Uluslararası tanınırlık yetkisi, alanında uzman mühendis kadrosu ve sektör tecrübesiyle; Modül B: Ab Tip İncelemesi – Üretim Tipi, Modül C2: Üretimin Dâhilî Kontrolü Ve Ürünün Rastgele Aralıklarla Denetimli Muayenesine Dayalı Tipe Uygunluk, Modül D: Üretim Sürecinin Kalite Güvencesine Dayalı Tipe Uygunluk, Modül E- Ürün Kalite Güvencesine Dayalı Tipe Uygunluk, Modül F: Ürün Doğrulamayı Esas Alan Tipe Uygunluk, Modül G: Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk, Teknik Dosya Denetimleri ve Gaz Yakan Cihazlar CE Belgelendirme işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.
1. GİRİŞ
Kombiler yaklaşık 60 – 250 m² kullanım alanı olan tek katlı, dubleks, tripleks konutlarda, lokantalarda, dükkanlarda, çeşitli iş yerlerinde rahatlıkla kullanılabilen, hafif ve ufak boyutlu, kolaylıkla taşınabilen, duvara asılan, bu nedenle az yer kaplayan, kullanışlı, sessiz, kolay monte edilebilen, kullanıcıya bağımsız ısınma konforu sağlayan, içinde ısıtma sistemi için gereken, pompa, genleşme tankı vb. diğer zorunlu sistem ve ekipmanları da sağlayan, paket tip bir cihazdır. Yanma odaları kapalı hücre biçiminde olup, gaz için gerekli olan yanma havasını bir fan yardımı ile dışarıdan alırken, yanma sonucu oluşan atık gazları aynı şekilde dış ortama veren cihazlardır. Bu cihazlar, ev veya mekânların hem ısıtma, hem de kullanım sıcak suyu gereksinimini karşılayan, ilave bir şofbene ihtiyaç gerektirmeyen cihazlar olup, her kesimden (eğitimli/eğitimsiz/genç/yaşlı) kullanıcıya hitap eden bir tüketici ürünüdür.
2009/142/AT Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik kapsamında üretilerek piyasaya arz edilmiş gaz yakıt türleri ile çalışan, kombine kazanların (kombi) kurulum, ayar, kullanım, bakım, enerjinin rasyonel kullanımı ve işaretlenmesi ile ilgili teknik düzenlemesinde yer alan temel güvenlik gereklerinin sağlanıp sağlanmadığının tespiti amacı ile gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetim faaliyetlerinde kullanılmak üzere denetim personeline yardımcı doküman olarak hazırlanmıştır.
Rehberde ürünler için oluşturulan kontrol listelerinde, Avrupa Standardizasyon Kuruluşları (CEN, CENELEC ve ETSI) tarafından kabul edilen, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Standardizasyon Kuruluşları’nın üzerinde uzlaştıkları rehber ilkelere uygun olarak üye devletlere danışıldıktan sonra Komisyon tarafından yapılan görevlendirmeyi takiben hazırlanan ve ilgili ürünün tasarım ve üretim aşamasında kullanıldığında ilgili teknik mevzuatında öngörülen temel güvenlik gereklerini sağladığı varsayımını oluşturan Uyumlaştırılmış Avrupa Standartları referans olarak alınmıştır. Uyumlaştırılmış standartlar mecburi olmamakla birlikte üreticiler, Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik’te belirtilen temel güvenlik gerekliliklerini sağlayarak ürünlerini piyasaya arz ettiklerini ispatlamak durumundadırlar. Bu çerçevede, söz konusu denetimlerin üretici beyanından yola çıkarak gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir.
Bu denetim rehberinde yer alan metinler yasal bir dayanak olarak kullanılamaz.
2. AMAÇ
Gazla çalışan kombilere yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimi ile;
- Ürünlerin kullanımlarının gittikçe yaygınlaşması ve riskli ürün grubunda bulunmaları nedeniyle piyasada yer alan ürünlerin 2009/142/AT yönetmeliği kapsamında uygunluk seviyelerinin tespiti,
- Piyasada standartlara uygun ürünlerin bulunması sağlanarak büyük risk taşıyan güvensiz ürünlerin tüketiciye ulaşmasının önlenmesi ve çevre ve insan sağlığının korunması,
- Geniş kapsamlı bir tarama ile piyasada bulunan ürünlerin marka/model bazında tespiti,
- Yapılan tespitler ışığında riskli ürünler ve risk teşkil eden firmaların belirlenmesi,
- Üretici/ithalatçı envanterinin oluşturulması,
- Haksız rekabetin önlenmesi, üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması,
- Denetimler ve alınan önlemler ile piyasada farkındalık oluşturulması hedeflenmektedir.
3. DAYANAK
Gaz yakan cihazların piyasa gözetimi ve denetimi, Bakanlığımıza 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile verilen yetki çerçevesinde;
- 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, • Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik,
- Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği,
- 2009/142/AT Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik hükümleri doğrultusunda gerçekleştirilmektedir. Kombi cinsi ürünlerin piyasa gözetimi ve denetim faaliyetlerinde denetim elemanlarına yardımcı olması için hazırlanan bu rehber doküman, aşağıda verilen standartlardan faydalanılarak hazırlanmıştır.
- TS EN 15502-1 Gaz Yakan Isıtma Kazanları – Bölüm 1: Genel Kurallar ve Deneyler
- TS EN 625 “Gaz Yakan Merkezli Isıtma Kazanları- Anma Isı Yükü 70 kw Aşmayan Kombine Kazanlar (Birleşik Isıtma Cihazları Kombi) Sıcak Kullanım Suyu Üretimi İçin Belirli Şartlar” standardı
- TS EN 677 “Gaz Yakan Merkezî Isıtma Kazanları – Anma Isı Girdisi 70 kw’ı Aşmayan Yoğuşmalı Kazanlar İçin Belirli Şartlar” standardı
4. GAZLA ÇALIŞAN KOMBİLER HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER
Kombi konut veya iş yerlerinin ısıtma ve sıcak su gereksinimlerini karşılayan bir cihazdır. Kombiler, sıcak kullanım suyu üretim şekline göre ani ısıtıcılı (belirtilmiş belirli sıcak kullanım suyu debisini sürekli olarak sağlayabilen) ve depolu (belirtilmiş belirli sıcak kullanım suyu debisini aralıklı olarak sağlayabilen) olmak üzere iki tipte üretilmektedir. Kombi yapımında genel olarak galvanizli çelik, DKP saç, bakır, alüminyum ve plastik malzemelerden yapılmış parçalar kullanılmaktadır. Kombiler ana parça olarak brülör, pompa, eşanjör, genleşme tankı, fan, üç yollu vana, kontrol elemanları olarak da elektronik kart, sıcaklık sensörü, baca sensörü, akış şalteri gibi zorunlu sistem ve emniyet ekipmanlarından oluşmaktadır.
- Ateşleme kartı: Adından da anlaşılacağı gibi ateşleme görevini yerine getirmektedir. Elektronik karttan gelen komuta göre ateşleme işlemini başlatır. Elektronik karttan gelen komut ile ateşlemeyi keser
- Diyafram: Üç yollu vana ve su şalterinin içerisinde bulunan bu conta, gelen su basıncı ile bağlı olduğu parçayı ileri hareketlendirerek sıcak su sisteminin çalışmasını sağlayan parçadır
- Elektronik kart: Kombinin beyni olarak bilinen elektronik karta ana kartta denmektedir. Bu parça kombinin tüm parçalarını yönetmektedir. Tüm parçalardan bilgi alır ve onlara ne yapması gerektiğini bildirir.
- Basınç Emniyet Ventili: Kombinin su basıncının belirli bir barı geçmesi durumun da aşırı basıncın cihaza zarar getirmemesi için kullanılan parçadır. Kombinin basıncı belli bir barı geçmesi durumun da emniyet ventili açılır ve basıncı artıran su sistemden uzaklaştırılır.
- Eşanjör: Tüm kombiler de muhakkak olarak bulunan kombinin en önemli parçalarından biridir. Brülörün alevinden aldığı ısıyı içerisinden geçen suya aktaran, genel olarak bakırdan üretilmiş bir parçadır.
- Fan: Hermetik kombiler de yanma için gerekli havayı dış ortamdan alan, yanma sonucu oluşan atık gazı da dış ortama atmaya yarayan önemli parçalardan birisidir.
- Genleşme Tankı: Cihazın arka tarafında bulunan genellikle kırmızı ya da gri renkte olan, yanma odasının arkasında yer alan parçadır. Genleşme tankı kombi ve kalorifer tesisatın da bulunan suyun ısınmasından ortaya gelecek genleşmenin tesisata ve cihaza zarar vermemesi için tesisatta ki suyun dengesini sağlayan parçadır.
- NTC (Sıcaklık Sensörü): Cihazın içerisinden geçen sıcak suyun, ne kadar sıcaklıkta olduğunu elektronik karta bildiren ve bunun sonucun da kombinin daha ne kadar çalışması gerektiğini belirleyen parçadır. Kalorifer ve sıcak su sensörü her zaman ayrıdır. Her kombi de mutlaka iki sensör bulunmaktadır.
- Gösterge Kartı: Günümüzde kombiler artık her şeyiyle elektronik üretilmektedir. Gösterge kartı, komut verildiğinde, açıklamasını gösteren ekranının parçasıdır. LCD ekranda yazıların yazdırılmasını sağlamaktadır.
- Sürkülasyon Pompası: Kalorifer tesisatın da veya kombinin içinde, kapalı devre suyunu dolaştırıp, ısınan suyun peteklere ve plaka eşanjöre gitmesini sağlayan parçadır.
- Sıvı Akış Anahtarı: Eğer kombi ısıtma konumunda (kış konumu) Çalışırken sıcak su musluklarından birisi açılırsa, akış anahtarı (flow switch) sıcak su devresindeki su akışını hisseder ve 3 yollu vana sıcak su konumuna geçer.
- Sıvı Basınç Sensörü: Kombinin içerisinde ki su miktarını elektronik karta bildiren sensördür.
- Üç Yollu Vana: Tüm kombi tiplerin de bulunan üç yollu vana, sıcak su ve kalorifer ayrıştırıcısı olarak bu parça kullanılmaktadır.
Çalışma prensibi: Kombi içindeki eşanjörden geçen soğuk suyu ısıtarak sirkülasyon pompası sayesinde kalorifer tesisatına gönderir. Peteklerde dolaşan sıcak su, dolaştığı mekanlarda ısısını bırakarak soğur ve soğuyan su tekrar ısıtılmak üzere kombiye gönderilerek döngü devam ettirilir. Kombiler sıcak su ihtiyacını karşılamak içinde aynı prensipte çalışırlar. Şebekeden gelen soğuk suyu alan kombi eşanjöründen geçirerek ısıtır ve banyo mutfak gibi mekanlarda kullanılmasına olanak sağlar.
Çalışma prensiplerine göre kombi tipleri:
a) Hermetik Tip Kombiler: Açık yanma odası bulunmayan kombiler. Hermetik tabir ettiğimiz cihazlar olup bacaya ihtiyaç göstermezler. Yanma odaları kapalı hücre biçiminde olup, doğalgaz için gerekli olan yanma havasını bir fan yardımı ile dışarıdan alırken, yanma sonucu oluşan atık gazları aynı şekilde dış ortama vermektedir. Hermetik cihazlar bir hava akım borusu ile dış ortama bağlanmak zorundadır.
b) Bacalı Tip Kombiler: Yanma odası bulundukları ortama açık olan ve bulunduğu ortamın havasını kullanan baca bağlantısı bulunan cihazlar bacalı kombi olarak adlandırılırlar. Mutlaka çekişi iyi bir bacaya bağlanmalı ve bulunduğu ortam havalandırılmalıdır. Banyolar ve hacmi 8m3’ten az olan yerlere konması uygun değildir.
c) Yoğuşmalı Tip Kombiler: Bu tip kombilerin çalışma prensibi, kombilerdeki eşanjör vasıtasıyla atık gaz ısısının 54 0C düşürülmesi ve bu esnada oluşan su buharı içindeki enerjinin kullanılması esasına dayanmaktadır.
5. KOMBİLERİN TAŞIDIĞI BAŞLICA RİSKLER
Bu ürünlerin kullanımı sırasında başlıca;
- Gaz ve su bağlantılarının ehil kişiler tarafından uygun bağlantı elemanlarıyla bağlanmaması durumunda takdirde gaz ve su sızıntısı,
- Bacalı cihazların bağlandıkları bacaların tıkalı olması, periyodik bakımının yapılmaması, bağlantılarının iyi yapılmaması veya bacanın iyi çekmemesi durumunda, yanmış gazlar (baca gazları) ortam içerisine sızması, dolayısıyla zehirlenmeler,
- Temiz hava girişinin engellenmesi, menfezlerin kapalı olmasından kaynaklanan alevin sönmesi, yanmamış gazın tahliye edilememesi,
- Gaz dönüşümünü ehil kişiler tarafından yapılmaması, cihazın üzerindeki bilgi etiketinde gaz kategorisi ve çalışma basıncının bulunmaması veya dikkate alınmadan yapılması durumunda ortaya çıkan yanlış gaz bağlantısı nedeniyle ortama zehirli gaz salınımı,
- Atık gazın geri tepmesi,
- Beklerin altında birikebilecek yanma gazların boşaltılamaması,
- Elektrik bağlantılarından kaynaklanan riskler,
- Kış aylarında su tesisatının donması,
- Kombi sıcak suyunun aşırı derecede ısınması riski bulunmaktadır.