Femko Belgelendirme; 2014/34/AB ATEX Yönetmeliği kapsamında ex-proof cihazlar (Potansiyel patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanan, üretilen ekipman ve koruyucu sistemler) üreten imalatçılara, Patlamadan Korunma Dokümanı, Ek 3 (Modül B) AB Tip İncelemesi Modülü (seri üretim için belgelendirme), EK 4 (Modül D) İmalat Sürecinin Kalite Güvencesini Esas Alan Tipe Uygunluğu, EK 6 (Modül C1) Denetimli Ürün Deneyi ve Üretimin Dahili Kontrolünü Esas Alan Tipe Uygunluk, Ek 7 (Modül E) Ürün Kalite Güvencesini Esas Alan tipe uygunluk, EK 8 (Modül A) Madde 15.1.b (ii) Üretimin Dahili Kontrolü Modülü, Ek 9 (Modül G) Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk Modülü (seri üretimi olmayan, adetli üretimler için cihaz başı belgelendirme) gibi ATEX belgelendirme modülleri kapsamında Teknik Dosya Denetimleri ve Atex Sertifikası işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.
1. GİRİŞ
Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılan exproof sıcaklık sensörleri ile ilgili güvenlik gerekliliklerini belirtmektedir. Exproof sıcaklık sensörleri, muhtemel patlayıcı ortamları barındıran üretim tesislerinde, madenlerde, patlayıcı gaz ve tozların olduğu üretim tesislerinde vb. alanlarda kullanılmaktadır.
2. AMAÇ
Patlayıcı ve yanıcı ortamlar olarak bilinen tehlikeli sahalarda kullanılan 94/9/AT kapsamındaki ürünlerin piyasadaki mevcut durumlarının ‘’Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili (94/9/AT)’’ Yönetmelik kapsamında değerlendirilerek belirtilen standartlar doğrultusunda uygunluk denetimlerinin (etiket, test ve muayenelerinin) yapılması ve sonuçların tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda yapılacak faaliyetler;
- Piyasada bulunan ürünlerin marka/model bazında tespit edilmesi,
- Yönetmeliğe uygunluk seviyelerinin belirlenmesi,
- Denetim mekanizmalarının sorunsuz işletilebilmesi için gereken faaliyetlerin planlanması,
- Risk teşkil eden ürünler için gerekli önlemlerin alınması,
- Gerektiğinde laboratuvar test imkânlarından yararlanılması,
- Denetim sonuçlarının değerlendirilerek istatistiksel veriye dönüştürülmesi,
- İlgili kuruluşların bilgilendirilerek konuyla ilgili bilinçlenmenin artırılmasıdır.
3. DAYANAK
Exproof sıcaklık sensörü denetimi sürecinde gerekli olacak mevzuat listesi aşağıda verilmiştir.
3.1. Kanun
- 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
3.2. Yönetmelikler
- Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
- Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili (94/9/AT) Yönetmelik
3.3. İlgili Standartlar
- Proje ürününün denetlenmesinde kullanılacak standartlar en alttaki tabloda verilmiştir.
4. TEKNİK BİLGİLER
Fiziksel ortam değişikliklerini (ısı, ışık, basınç, ses, vb.) algılayan cihazlara sensör denir. Sensörlerden alınan veriler elektrik sinyaline dönüştürüldükten sonra elektronik devreler tarafından yorumlanarak mekanik aletlere kumanda edilebilir. Bu sayede hem günlük hayatımızı hem de endüstriyel üretim süreçlerini çok daha kolaylaştırmış oluruz.
Sensörler, fiziksel ortam ile elektronik cihazları birbirine bağlayan bir köprü görevi görürler. Sistemdeki sensör veya sensör grupları yapısı hangi değişkene duyarlı ise sistem dışındaki değişkeni algılar ve elde ettiği değerleri sistemin karar verme birimine yollar.
Ortamda oluşan fiziksel bir değişiklikten dolayı mekanik bir makineyi veya elektronik bir devreyi çalıştırmamız gerektiğinde sensörleri kullanırız. Ancak tespit edeceğimiz değişikliğe uygun sensör kullanmalıyız. Örneğin ortamdaki sıcaklık değişimini algılamak için ısı sensörlerini, ışık değişimini algılamak için optik sensörlerini kullanmalıyız.
Ayrıca sensörler aktif ve pasif sensörler olarak da sınıflandırılır. Pasif sensörler çalışırken dışardan enerjiye ihtiyaç duyan elemanlardır. Aktif sensörler ise çalışmak için dışardan bir enerjiye ihtiyaç duymayan elemanlardır.
Bundan dolayı sensörlerin yapısı çeşitli değişkenlere göre çalışır ve kullanacağımız alana en uygun sensör veya sensör gruplarını seçmek zorundayız. Değişkenler çeşitli birimlerle ifade edilir ve bu birimler aslında sensörün ne amaçla kullanılacağını gösterir.
Mekanik Sensörler: Uzunluk, alan, miktar, kütlesel akış, kuvvet, tork (moment), basınç, hız, ivme, pozisyon, ses dalga boyu ve yoğunluğu gibi mekaniksel değişken değerleri ölçülebilir.
Termal Sensörler: Sıcaklık, ısı akısı gibi değişkenler ölçülebilir.
Elektriksel Sensörler: Voltaj, akım, direnç, endüktans, kapasitans, dielektrik katsayısı, polarizasyon, elektrik alanı ve frekans gibi elektriksel değerler ölçülebilir.
Manyetik Sensörler: Alan yoğunluğu, akı yoğunluğu, manyetik moment, geçirgenlik gibi manyetik alana bağlı değişkenlerin değerleri ölçülebilir.
Işıma Sensörleri: Yoğunluk, dalga boyu, polarizasyon, faz, yansıtma, gönderme gibi ışık etkili sensör çeşitlerindendir.
Kimyasal Sensörler: Yoğunlaşma, içerik, oksidasyon/redaksiyon, reaksiyon hızı, pH miktarı gibi kimyasal değerlerin ölçüldüğü sensör türleridir.
Sıcaklık sensörleri farklı sayıda tasarım özelliğini içinde bulunduran sensörlerdir. Farklı sıcaklık aralıkları, kurulum derinlikleri, çevresel durumlar, maddeler vs. çok çeşitli sıcaklık sensörlerinin seçimini gerektirir.
Sonda (probe) tipi, kablolu tip, katılar, akışkanlar ya da gazlar, borular ya da tanklar, sanayi ya da hijyenik uygulamalarda neredeyse bütün uygulamalar için sıcaklık sensörü kullanılmaktadır.
Gaz fazındaki LNG(Sıvı Doğal Gaz)’nin sıcaklığını ölçmek amacıyla petrokimya sektöründeki sistemlerde kullanılan sıcaklık sensörü
Exproof sensörlere ilişkin standartlar aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Not: Ex-proof motorstarter etiket beyanında yukarıda bulunan standartların hepsi aranmaz. Etiket ve/veya uygunluk beyanında hangi standartlar bulunuyorsa, test ve muayenelerde bu standartların gereklilikleri talep edilmelidir.
Ürün ile ilgili olarak örnek etiket aşağıda görülmektedir.
5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER
Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılan ürünler, uygun zone (alan) sınıflandırmasına göre kullanılmalıdır, ürün belirtilen zone seviyesinin karşıladığı gerekleri taşımazsa ya da gereken zone seviyesinin daha alt seviyesinde bir korumaya sahipse, ortam için gerekli korumayı sağlayamaz. Örneğin, Zone 0 olarak belirtilen alanlara, Zone 1 veya Zone 2 gereklerini taşıyan teçhizatlar kullanılırsa ortamın güvenlik gerekleri karşılanmamış olur.
Femko Muayene, tüm bunların dışında ATEX 137 (99/92/EC) Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik Kapsamında Uygunluk Muayenesi, EN 60079-14 Patlayıcı Ortamlarda Tesis ve İşletmelerdeki Elektrik Tesisat Uygunluk Muayenesi, EN 60079-10-1 ve EN 60079-10-2 Standartları kapsamında Proje uygunluk Muayenesi gibi alanlarda da çözümler sunmaktadır.