Femko Belgelendirme; 2014/34/AB ATEX Yönetmeliği kapsamında ex-proof cihazlar (Potansiyel patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanan, üretilen ekipman ve koruyucu sistemler) üreten imalatçılara, Patlamadan Korunma Dokümanı, Ek 3 (Modül B) AB Tip İncelemesi Modülü (seri üretim için belgelendirme), EK 4 (Modül D) İmalat Sürecinin Kalite Güvencesini Esas Alan Tipe Uygunluğu, EK 6 (Modül C1) Denetimli Ürün Deneyi ve Üretimin Dahili Kontrolünü Esas Alan Tipe Uygunluk, Ek 7 (Modül E) Ürün Kalite Güvencesini Esas Alan tipe uygunluk, EK 8 (Modül A) Madde 15.1.b (ii) Üretimin Dahili Kontrolü Modülü, Ek 9 (Modül G) Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk Modülü (seri üretimi olmayan, adetli üretimler için cihaz başı belgelendirme) gibi ATEX belgelendirme modülleri kapsamında Teknik Dosya Denetimleri ve Atex Sertifikası işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.
1. GİRİŞ
Exproof Hoparlör; acil iletişimlerde uyarı, anons gibi konuşmanın iletilmesi gereken durumlarda, yüksek verimli ses sağlamak üzere, patlama riski yüksek olan tehlikeli bölgeler, ağır çevre şartlarının hakim olduğu yerler ve gürültülü alanlarda kullanılan cihazlardır. ‘’Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik(94/9/AT)” kapsamında, patlama ve yanma riski yüksek olan yerlerde kullanılan cihazların bu ortamlara uygun olması gerekmektedir.
Exproof Hoparlör; enerji üretim tesisleri, tahıl işleme fabrikaları, kömür madenleri, kimya tesisleri, petrol rafinerileri, havacılık saha merkezleri, nükleer tesisleri gibi ağır çevre şartlarına sahip, patlama ve yanma tehlikesi yüksek bölgelerde kullanılmak üzere tasarlanmalıdır.
Exproof Hoparlörün; Zone 1, Zone 2, Zone 21, Zone 22 bölgeleri için farklı tasarım ve özellikte olanları mevcuttur. Gövde ve aksamların üretildikleri malzemelerin farklılıklarına göre iç ve dış ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanan hoparlörler bulunmaktadır.
2. AMAÇ
Patlayıcı ve yanıcı ortamlar olarak bilinen tehlikeli sahalarda kullanılan 94/9/AT kapsamındaki ürünlerden Exproof Hoparlörlerin piyasadaki mevcut durumlarının ‘’Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik(94/9/AT)” kapsamında değerlendirilerek, belirtilen standartlar doğrultusunda uygunluk denetimlerinin (etiket, test ve muayenelerinin) yapılması ve sonuçlarının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda yapılacak faaliyetler;
- Piyasada bulunan Exproof Hoparlörün marka/model bazında tespit edilmesi,
- Yönetmeliğe uygunluk seviyelerinin belirlenmesi,
- Denetim mekanizmalarının sorunsuz işletilebilmesi için gereken faaliyetlerin planlanması,
- Risk teşkil eden ürünler için gerekli önlemlerin alınması,
- Gerektiğinde laboratuvar test imkânlarından yararlanılması,
- Denetim sonuçlarının değerlendirilerek istatistiksel veriye dönüştürülmesi,
- İlgili kuruluşların bilgilendirilerek konuyla ilgili bilinçlenmenin arttırılmasıdır.
3. DAYANAK
Exproof Hoparlörün denetim sürecinde gerekli olacak mevzuat listesi aşağıda verilmiştir.
1. Kanun:
4703 Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
2. Yönetmelikler:
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği • Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (94/9/AT)
3. İlgili Standartlar:
Exproof Hoparlörün denetlenmesinde kullanılacak standartlar aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Ex-proof Hoparlörün etiket beyanında hangi standartlar bulunuyorsa, test ve muayenelerde bu standartların istenmesi gerekmektedir. Ex-proof Hoparlörde bütün standartların bulunması gerekmemektedir. Hangi koruma tiplerini içeriyorlarsa ona göre testleri yaptırılmalıdır.
4. EXPROOF HOPARLÖR HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER
4.1. Exproof Hoparlörün Tanımı
Exproof Hoparlör; patlayıcı ve yanıcı ortamlarda kullanılan, elektrik akımı değişimlerini ses titreşimlerine çevirerek gerektiğinde sesleri yükseltip duymamızı sağlayan cihaz olarak tanımlanabilir.
Exproof Hoparlör, belli bir alan içinde ses dalgaları üretmek için yapılmış elektrostatik bir dönüştürücüdür. Elde edilen ses gücü aygıtın aldığı elektriksel gücün dönüşümünden kaynaklanmaktadır. Bu dönüşüm, genellikle, sürücü denilen bir titreşim sistemi yardımıyla gerçekleştirilir; söz konu su sistem, yakınındaki hava tabaka larının hareketini sağlar ve gerçek bir ses kaynağı oluşturur. Exproof Hoparlörün ebat, şekil, renk ve özellik yönünden farklı tipleri bulunmaktadır.
Exproof Hoparlör; genellikle üç bileşenden oluşmaktadır. Bunlar:
- a. Sürücü (dönüştürücü ve iletici)
- b. Ses yayıcı koni
- c. Montaj halkasıdır.
Exproof Hoparlörün bileşenleri aşağıdaki resimde verilmiştir. Exproof Hoparlör; alüminyum, metal döküm, antistatik polyamid, cam lifleriyle güçlendirilmiş polyester, polikarbonat gibi malzemelerden üretilebilmektedir. Montaj halkası ve diğer metal aksamlar genellikle paslanmaz çelikten yapılmaktadır. Montaj halkası U şeklinde ve ayarlanabilir özelliğe sahiptir.
Exproof Hoparlörün sürücü kısmının ses yayıcı koniye bağlantısı Resim 4’ ün (1) kısmında gösterilmektedir. Sürücü gövde bileşenleri Resim 4’ ün (2) kısmında verilmektedir. Exproof Hoparlörün aşağıdaki resim kısmında belirtildiği gibi mühürlü kasa(sürücü bileşeni) içerisinde kablo girişleri bulunmaktadır. Exproof hoparlörün kablo girişi hoparlörün kullanılacağı grup ve sınıfın bölgesel kodlarıyla uyumlu olmalıdır.
Arttırılmış güvenlik “e” ye göre terminalin bağlantı bölmesi aşağıdaki resimde belirtildiği gibidir.
Exproof Hoparlörde IP koruması, koruma türüne bağlı olarak, IP56, IP65, IP66, IP67 gibi giriş koruma seviyelerinde tercih edilebilmektedir.
4.2. Exproof Hoparlörün İşaretlenmesi:
Tehlikeli alanlarda kullanılan bütün ekipmanlar EN 60079-0’da tanımlandığı gibi işaretlenmelidir. Exproof Hoparlörde kullanılan etiket örneği aşağıdaki resimlerde verilmiştir. Bu etiket örneğinde; Ex işareti, koruma tipleri, ortam tipleri(gaz ve toz), IP değeri, Zone sınıfı, cihaz kategorisi ve sıcaklık değerleri verilmiştir.
5. EXPROOF HOPARLÖRÜN TAŞIDIĞI RİSKLER
Exproof Hoparlör kendi başına bir risk taşımamakla beraber, kullanıldığı ortamın patlayıcı ve yanıcı riski olmasından dolayı ayrıca tehlikeli alan sayılmasından kaynaklı, bulunduğu ortama uygun olarak kullanılması gerekmektedir. Zone 2 için tasarlamış Exproof hoparlörün Zone 1 için kullanılması uygun değildir. Exproof Hoparlör, yabancı madde girişine karşı korunmadığında da risk oluşturmaktadır. Bu nedenle IP Korumasının uygun seviyede olması gerekmektedir.
Hoparlör gibi elektrikli cihazlar, aşırı ısı, kıvılcım ve ark gibi patlamaya sebep olabilecek ateşleme kaynaklarını barındırdığından patlamaya sebep olmaktadır, dolayısıyla exproof olarak üretilmeleri gerekmektedir. İnsan can ve mal güvenliğini geri dönüşü olmayan bir şekilde tehdit etmesinden dolayı kullanıldıkları patlayıcı ortamlara uygun olarak monte edilmeli, tamir ve bakımları da aynı şekilde yapılmalıdır. Exproof Hoparlörün exproof özelliğinin korunduğu kontrol ve bakımlarla sağlanmalıdır.
Femko Muayene, tüm bunların dışında ATEX 137 (99/92/EC) Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik Kapsamında Uygunluk Muayenesi, EN 60079-14 Patlayıcı Ortamlarda Tesis ve İşletmelerdeki Elektrik Tesisat Uygunluk Muayenesi, EN 60079-10-1 ve EN 60079-10-2 Standartları kapsamında Proje uygunluk Muayenesi gibi alanlarda da çözümler sunmaktadır.