Exproof Aktüatör – CE Belgesi

Femko Belgelendirme; 2014/34/AB ATEX Yönetmeliği kapsamında ex-proof cihazlar (Potansiyel patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanan, üretilen ekipman ve koruyucu sistemler) üreten imalatçılara, Patlamadan Korunma Dokümanı, Ek 3 (Modül B) AB Tip İncelemesi Modülü (seri üretim için belgelendirme), EK 4 (Modül D) İmalat Sürecinin Kalite Güvencesini Esas Alan Tipe Uygunluğu, EK 6 (Modül C1) Denetimli Ürün Deneyi ve Üretimin Dahili Kontrolünü Esas Alan Tipe Uygunluk, Ek 7 (Modül E) Ürün Kalite Güvencesini Esas Alan tipe uygunluk, EK 8 (Modül A) Madde 15.1.b (ii) Üretimin Dahili Kontrolü Modülü, Ek 9 (Modül G) Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk Modülü (seri üretimi olmayan, adetli üretimler için cihaz başı belgelendirme) gibi ATEX belgelendirme modülleri kapsamında Teknik Dosya Denetimleri ve Atex Sertifikası işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.

1. GİRİŞ

Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılan aktüatör ile ilgili güvenlik gerekliliklerini belirtmektedir.

Aktüatörler bir sistemin kontrol edilebilmesi için elektriksel, termal, hidrolik, pnömatik ya da mekanik gibi büyüklükleri harekete dönüştüren elemanlardır. Elektromekanik, hidromekanik ve pnömatik olarak sınıflandırılabilirler.

Aktüatörler son kontrol elemanları olup, kontrol ünitesi ile gerçek işlem(mekanik hareket) arasında arayüz oluştururlar. Bunlar pozisyon bilgisini taşıyan düşük güç sinyallerini, proses kontrolü için uygun enerji seviyesine dönüştürürler.

2. AMAÇ

Patlayıcı ve yanıcı ortamlar olarak bilinen tehlikeli sahalarda kullanılan 94/9/AT kapsamındaki ürünlerin piyasadaki mevcut durumlarının ‘’Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili (94/9/AT)’’ Yönetmelik kapsamında değerlendirilerek, belirtilen standartlar doğrultusunda uygunluk denetimlerinin (etiket, test ve muayenelerinin) yapılması ve sonuçların tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda yapılacak faaliyetler;

  • Piyasada bulunan ürünlerin marka/model bazında tespit edilmesi,
  • Yönetmeliğe uygunluk seviyelerinin belirlenmesi,
  • Denetim mekanizmalarının sorunsuz işletilebilmesi için gereken faaliyetlerin planlanması,
  • Risk teşkil eden ürünler için gerekli önlemlerin alınması,
  • Gerektiğinde laboratuvar test imkanlarından yararlanılması,
  • Denetim sonuçlarının değerlendirilerek istatistiksel veriye dönüştürülmesi,
  • İlgili kuruluşların bilgilendirilerek konuyla ilgili bilinçlenmenin artırılmasıdır.

3. DAYANAK

Exproof aktüatörlerde kullanılan koruma tipleri ürünlerin kullanıldığı ortamlara göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bu ürünün denetimi sürecinde gerekli olacak mevzuat listesi aşağıda verilmiştir.

3.1. Kanun

  • 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun

3.2. Yönetmelikler

  • Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
  • Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili (94/9/AT) Yönetmelik

3.3. İlgili Standartlar

Proje ürününün denetlenmesinde kullanılacak standartlar Tablo 1’de verilmiştir.

4. TEKNİK BİLGİLER

Aktüatör, bir mekanizmayı veya sistemi kontrol eden veya hareket ettiren bir tür motordur. Bir enerji kaynağı tarafından çalıştırılır. Bu kaynak genellikle elektrik akımı, hidrolik akışkan basıncı veya pnömatik basınçtır ve bazı tür hareketlerle enerjiye dönüşür. Aktüatör, ortama bağlı olarak kontrol sistemini hareket ettiren bir mekanizmadır.

Bu kontrol sistemi, basit (mekanik veya elektronik bir sabit sistem), yazılım tabanlı bir sistem (örn; yazıcı sürücüsü, robot kontrol sistemi gibi) veya insan ya da diğer etkileri içeren bir etki sistemi olabilir.

Aktüatörlere ihtiyaç duymamızın sebebi: Mekatronik bir sistemde çevreden bilgi toplanıp bu bilginin işlenerek çıkışa yönlendirilmesi ve gönderilen bu bilginin çevreyi etkileyip değiştirmesidir. Çıkışta aktüatörler kullanılarak çevre birimleri etkilenebilir böylelikle sistemimiz sayesinde çevreyi denetim altında tutarak, istediğimiz işi gerçekleştirebiliriz.

grey

4.1. Hidrolik ve Pnömatik Aktüatörler

a. Pnömatik Aktüatörler: Basınçlandırılmış akışkanın, mekanik özelliklerini, davranışlarını, kuvvet iletiminde kullanılmasını, akışkanın hareket ve kontrolünü inceleyen bilime hidrolik ya da pnömatik denir. Hidrolikte enerji iletimini yağ ve su gibi daha yoğun akışkanlar gerçekleştirirken pnömatikte kullanılan akışkan cinsi havadır.

Sıkıştırılmış havanın kuvvet oluşturmada kullanılması milattan öncelere rastlar. İlkel insan hava körüğü gibi araçlar kullanarak pnömatiğin gündelik hayatta kullanılmasına aracı olmuştur. Ancak endüstriyel anlamda ilk ciddi pnömatik uygulamalar, 19. yüzyılın ortalarından itibaren basınçlı havanın el aletlerinde kullanılmasıyla başlamış ve pnömatik günümüze kadar pek çok farklı çalışma alanında kendine yer edinmiştir. Özellikle elektro-pnömatik sistemlerin yaygınlaşması sayesinde pnömatik, seri üretim uygulamalarında ve otomasyonlu üretimlerde ihtiyaç duyulan hatta tercih edilen sistemler arasına girmiştir.

Kullanıldığı alanlar;

  • Haddeleme, bükme ve çekme gibi şekil verme işlemlerinde,
  • Otomasyon sistemleri ve elektronik sanayinde,
  • Robot teknolojilerinde,
  • Malzeme taşımacılığında,
  • Takım tezgâhları ve el aletlerinde,
  • Boya, sprey ve vernik işlemlerinde,
  • Tekstil sanayinde,
  • Gıda, kimya, ilaç ve maden sanayinde

grey grey

Pnömatik aktüatörlerin avantajları;

  • Ucuz
  • Hızlı
  • Temiz
  • Laboratuvar çalışmalarında kullanılabilir
  • Endüstride sık kullanılan bir enerji türü kullanır
  • Hasar almadan durabilir

Pnömatik aktüatörlerin dezavantajları;

  • Havanın sıkışabilir olması kontrolü ve hassasiyeti azaltır
  • Egzoz gürültü kirliliği yaratır
  • Hava sızıntısı meydana gelebilir
  • Ekstra kurulama ve filtreleme gerekebilir
  • Hız kontrolü zordur

b. Hidrolik Aktüatörler: Hidroliğin insanlık tarihinde kullanılması da tıpkı pnömatik gibi milattan öncelere rastlamıştır. Antik Yunan, Mısır, Çin ve daha birçok medeniyette sulama ve suyu taşımada basit hidrolik kanunları kullanılmıştır. Akma, enerji ve güç üretme, sıkıştırılamama gibi özelliklerinin bulunması sıvıların, hidrolik enerji üretmekte kaynak olarak kullanılmasını sağlanmıştır. Genel tanım olarak; kuvvet ve hareket üretmek ve bu kuvveti iletmek için sıvı akışkan kullanma işine hidrolik denir.

Hidrolik sistemler günümüzde hemen hemen her endüstri dalında kullanılmaktadır. Elektrik ve elektronik uygulamalarının özellikle de kumanda sistemlerinde hidroliğe eşlik etmesi ile basınçlı akışkanı enerji ve iletim elemanı olarak kullanmak oldukça geniş tatbik alanı bulmuştur. Ayrıca hidroliğin hem hareketli hem de sabit sistemlerde rahatça kullanılabilir olması hidroliğe olan talebi artırmıştır.

grey

Hidrolik, özellikle deniz ve havacılık sektöründe, iş tezgâhlarında, kaldırma makinalarında, enerji üretim alanlarında kullanılmıştır. Örnek vermek gerekirse; uçaklar, takım tezgâhları, presler, enjeksiyon makinaları, test cihazları, sanayi tipi robotlar, otomotiv endüstrisi, kaldırma ve iletme makinaları (forklift vb.), iş makinaları (beton pompaları, greyderler, mobil vinçler, ekskavatörler vb.), tarım makinaları, barajlar, türbinler, nükleer santraller, gemilerin boşaltma ve yükleme birimleri, gemi kontrol sistemleri hidrolik sistemlerle en çok karşılaşılacak alanlardır.

grey

4.2. Elektriksel Aktüatörler

Elektrikli aktüatör sistemleri sessiz, temiz ve enerji tasarrufludur. Sürekli artan talepleri karşılar ve çevresel ses donanımı yasalarına uyar. Oldukça az bakım ihtiyacı vardır, hatta çoğunlukla bakım ihtiyacı yoktur. Bu, diğer sistemlerle karşılaştırıldığında düşük bir toplam işletim maliyeti sağlar. Hidrolik ve hava basınçlı olanlarla karşılaştırıldığında, elektriksel aktüatörün kurulumu çok daha kolaydır. Güvenlik tehlikelerini ve kirli yağ sızıntılarını engellemek için rutin bakım gerektiren hortumlar ve pompalar olmadığından, daha az yer kaplar. Elektriğin kesilmesi halinde veya manuel kontrol için manuel ayırma kollu el volanı ile lokal açma-kapama özelliği bulunmaktadır. Aktüatör, elektriğin gelmesi halinde tekrar otomatik kontrol moduna geçer.

grey

grey

Exproof aktüatörlere ilişkin standartlar

grey grey

5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER

Exproof aktüatörler kendi başına bir risk taşımamakla birlikte, kullanıldığı ortamın patlama ve yanma risk taşıması nedeniyle bulunduğu ortama uygun seçilmiş olmalıdır.

Zone 2 için tasarlanmış aktüatörün Zone 1 için kullanılması uygun değildir. Aktüatör, yabancı madde girişine karşı korunmadığında da risk oluşturmaktadır.

İnsan can ve mal güvenliğini geri dönüşü olmayan bir şekilde tehdit etmesinden dolayı kullanıldıkları patlayıcı ortamlara uygun olarak monte edilmeli, tamir ve bakımları da aynı şekilde yapılmalıdır. Exproof aktüatörün exproof özelliğinin korunması gerekli kontrol ve bakımlarla sağlanmalıdır.

Femko Muayene, tüm bunların dışında ATEX 137 (99/92/EC) Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik Kapsamında Uygunluk Muayenesi, EN 60079-14 Patlayıcı Ortamlarda Tesis ve İşletmelerdeki Elektrik Tesisat Uygunluk Muayenesi, EN 60079-10-1 ve EN 60079-10-2 Standartları kapsamında Proje uygunluk Muayenesi gibi alanlarda da çözümler sunmaktadır.

Hizmetlerimiz

Diğer CE Belgeli Ürünler

Diğer Yazılarımız