I. GİRİŞ
Bu kapsamda denetlenecek olan çamaşır makineleri, tekstil ürünlerini su kullanarak yıkayan ve durulayan, aynı zamanda santrifüjle kurutma işlevi de bulunan ve esasen profesyonel olmayan amaçlarla kullanılmak üzere tasarlanan cihazlardır.
Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Enerji Etiketlemesi ile ilgili düzenlemeler, esas olarak enerji tüketiminde tasarrufun sağlanması ve tüketicilerin, bu esas doğrultusunda enerjiyi daha verimli kullanan çamaşır makinelerini tercih edebilmelerini sağlamayı hedeflemektedir.
Bu rehber kapsamında yapılacak denetimler; esas olarak satıcı ve bayilerin tebliğde yer alan enerji etiketi ile ilgili sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerinin kontrolünü amaçlamakla birlikte, üreticide veya ithalatçıda daha ileri seviyede bir denetim yapılması veya etiketteki bilgilerin doğrulanması ihtiyacı halinde ayrıca;
- Üreticide/ İthalatçıda kullanılacak kontrol listeleri,
- Numune alımı gerektiğinde alınacak numune sayısı ve numune alma kuralı,
- Numunelerin iletileceği laboratuvarlara dair bilgiler,
- Uygulanacak standartlar,
- Etikette yer alması gereken bilgilere bu rehberde yer verilmiştir.
II. AMAÇ
Bu kapsamda gerçekleştirilecek denetimlerin öncelikli amacı;
- Piyasada yer alan satıcılarda geniş kapsamlı bir tarama yapılarak, ülke genelinde satıcıların ilgili tebliğe uygun hareket edip etmediklerinin belirlenmesi,
- Bu denetimler ve alınacak önlemler ile piyasada enerji verimli ürünlerin tercih edilmesi ile ilgili farkındalığın arttırılması,
- Tespit edilen uygunsuzluklarla ilgili önlem alarak piyasanın düzenlemeye uygunluk seviyesini arttırmaktır.
Satıcıda yapılacak denetimde esas olarak sergilenen ürünlerin enerji etiketinin bulunup bulunmadığı ve bu etiketin tebliğde yer alan örneğe uygun olup olmadığı kontrol edilecektir. Ayrıca, etikette yer alması gereken bilgilerin ne olması gerektiğine dair ayrı bir kontrol listesi de hazırlanmıştır.
III. KAPSAM
- Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2012/6) kapsamında yer alan ürünlere yöneliktir.
- Bu ürünlerin satış amacıyla sergilendiği mağaza, bayilerde gerçekleştirilecektir.
- Denetimler satış amacı ile sergilenen bu ürünlerin üzerinde esas olarak; enerji etiketlerinin yer alıp almadığının, yer almışsa uygun bir şekilde iliştirilip iliştirilmediğinin kontrolünü kapsamaktadır.
- Ancak, bu ürünlerle ilgili ileri bir denetim ihtiyacı duyulması halinde aşağıda verilen Kontrol Listesi 2 ve 3’de kullanılabilecektir.
IV. DAYANAK
1. Yatay Mevzuat
- a. Ürünlerin Enerji ve Diğer Kaynak Tüketimlerinin Etiketleme ve Standart Ürün Bilgileri Yoluyla Gösterilmesi Hakkında Yönetmelik (Enerji Etiketlemesi Yönetmeliği) (2010/30/AT)
- b. Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (Eko-Tasarım Yönetmeliği) (2009/125/AT)
- c. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (Çerçeve Kanun)
- d. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
2. Dikey Mevzuat
- a. Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2012/6) (Avrupa Birliği’nin, Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Etiketlenmesine Dair EU/1061/2010 sayılı Tüzüğü)
- b. Ev Tipi Çamaşır Makineleri İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2011/18) (Avrupa Birliğinin, Ev Tipi Çamaşır Makineleri ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair EU/1015/2010 sayılı Tüzüğü)
3. İlgili Temel Standartlar
- a. TS EN 60456:2012 Çamaşır Makinaları – Evlerde Kullanılan – Performans Ölçme Metotları
V. TEKNİK BİLGİLER
1. Genel
Evimizde kullandığımız enerjinin yaklaşık %20’si elektrikli aletler tarafından tüketilmektedir. Elektrikli ev aletleri alırken enerji tüketim değerlerinin iyi değerlendirilip diğer ürünlerle karşılaştırmalar yapılarak karar verilmelidir. Ev içi elektrik tüketim paylarına bakıldığında ise çamaşır makinesi %7’lik bir orana sahiptir.
2. Çamaşır Makinelerinde Enerji Verimliliği Gelişim Süreci
Ev tipi çamaşır makineleri ile ilgili 1995 tarihli uygulama tebliğinde (enerji, yıkama ve sıkma verimliliği için) A’dan G’ye uzanan bir enerji etiketi şablonu bulunmakta iken söz konusu uygulama tebliğinde, 1996 yılında yapılan değişiklikle “suyu ısıtmak için dâhili mekanizması olmayan makineleri” kapsam dışı bırakacak şekilde bir güncelleme yapılmıştır. Eko-tasarım gerekliliklerinin çamaşır makineleri için uygulanması ile birlikte etiket bilgileri tekrar değiştirilmiş ve enerji verimliliği sıralaması yeniden A+++ ‘dan D’ye oluşturulmuştur (sıkma verimliliği A-G olarak sıralanmaya devam ederken yıkama verimliliği tamamen kaldırıldı). 1 Aralık 2013 tarihi itibariyle piyasaya arz edilecek olan çamaşır makineleri için en düşük enerji verim sınıfı A+ olmak zorundadır.
3. Ürün Tip ve Modelleri
Bu denetimde; ev tipi kullanım amacı dışında satılanlar ve ankastreler de dahil olmak üzere, şebeke enerjisi ile çalışan ev tipi çamaşır makineleri ile şebeke enerjisinin yanısıra pille de çalışabilen ev tipi çamaşır makineleri denetlenecektir.
Kurutucuyu da bünyesinde barındıran ev tipi kombine yıkama-kurutma makineleri bu denetimin kapsamı dışındadır.
4. Enerji Etiketi Örneği
Ev Tipi Çamaşır Makinasının Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2012/6) Ek-I’de belirtilen şekle ve bilgi içeriğine uygun basılı etiket cihazın dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde ve renkli olarak bulunmalıdır.
Aşağıda verilen etiket mevcut tebliğde yer alan ve bu ürünler üzerinde aranması gereken etiket örneğidir.
Not: Denetimler sırasında ürünlerin piyasaya arz edildikleri tarihte geçerli olan teknik mevzuat şartları aranacaktır.