Elektrikli Lehim Havyası – CE Belgesi

Femko Belgelendirme, 2014/35/AB Belirli Gerilim Sınırları İçin Tasarlanan Elektrikli Ekipmanlar İle İlgili Yönetmelik (LVD Yönetmeliği) kapsamında, Uluslararası tanınırlık yetkisi, alanında uzman mühendis kadrosu ve sektör tecrübesiyle, Elektriksel Güvenlik Testleri (LVD Testi), Teknik Dosya Denetimleri ve CE Belgelendirme işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.

1. GİRİŞ

Genellikle elektronik devrelerdeki devre elemanlarının uçları birbirleriyle lehim yapılarak irtibatlanır.

Lehimleme ise havya vasıtası ile yapılmaktadır. Elektrikli havyalar ısıtma durumuna göre kalem (rezistanslı) havya ve tabanca (transformatörlü) havya olmak üzere iki farklı yapıdadır. Güçleri 6-800 W arasında değişmektedir. Çalışma gerilimleri özel bir besleme kaynağı yoksa şebeke gerilimi olan 220 V’dir.

Elektrikli havyaların dışında bir de gazlı havyalar vardır. Bunlar elektriğin olmadığı yerlerde kullanılır. Bu rehberde gazlı havyalara elektrikli olmadığı için yer verilmemiştir.

2. AMAÇ

Ç Elektrikli lehim havyalarına yönelik piyasa gözetimi ve denetimindeki amaç;

  • Geniş kapsamlı bir taramanın yapılarak marka/model bazında ürünlerin tespiti,
  • Tespit edilen ürünlerin uygunluk seviyelerinin belirlenmesi,
  • Tüketicinin korunması amacıyla riskli ürünlerin belirlenerek bu tür ürünlerin piyasaya arzının bertaraf edilmesinin sağlanması,
  • Riskli ürünleri piyasaya arz eden firmalar ile riskli ürün analiz raporlarının veri tabanına alınması,
  • Haksız rekabetin önlenmesi,
  • Üretici ve ithalatçıların belirli bir uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması,
  • Denetimler ve alınan önlemler ile piyasada farkındalık oluşturulmasıdır

3. DAYANAK

  • Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
  • Belirli Gerilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat İle İlgili Yönetmelik (LVD) (2006/95/AT)
  • Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (EMC) (2004/108/AT)
  • TS EN 60335-1 Güvenlik Kuralları – Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin Bölüm 1: Genel Kurallar,
  • TS EN 60335-2-45 Nisan 2005 Güvenlik Kuralları – Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin – Bölüm 2-45: Elektrikli Taşınabilir Isıtma Aletleri Ve Benzeri Cihazlar İçin Özel Kurallar, Standartlar ve Yönetmelikler,
  • 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanarak hazırlanmıştır.

4. ÜRÜN HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER

1. Ürünün Tip ve Modelleri Hakkında Açıklayıcı Bilgiler:

Elektrikli havyalar temelde kalem (rezistanslı) ve tabanca (transformatörlü) tip havyalar olmak üzere ikiye ayrılır. Havyanın ucundaki ısı yaklaşık olarak 200 ile 500 derece arasındadır. İletkenler hava veya oksijen ile temas ettiği zaman oksitlenme ve pas yapma özelliğine sahiptir. Bu durumun bertaraf edilmesi için iki iletkenin veya devre elemanlarının uçlarının birbiri ile iyi bir şekilde iletkenlik geçişinin yapılabilmesi amacıyla lehimlenecek yüzeyin pasta denilen malzemenin sıcak havyanın ucunda iletkenlere temas ettirilerek pastanın erimesi ve bu nedenle iletkenlerdeki oksit tabakasının temizlenmesi sağlanır. Elektronik baskı devrelerinde 15 W, diğer işler için ise 30-40 W gücündeki havyalar tercih edilir.

Lehimlemede kullanılan malzemeler:

  • Lehim teli (Yumuşak kıvamlı, 0.75-1,6 mm çapta, ortalama % 60 kalay, % 40 kurşun içerir; eriyen teldir)
  • Pasta (Gres yağı kıvamında, katıdır, yüksek ısıda erir ve buharlaşır, oksitli yüzeyi ve pası temizler)
  • Havya (Lehim yapmada kullanılır, Havyanın ucundaki ısı ortalama 200-500 derece civarındadır)
  • Havya altlığı (Kullanıcılara kolaylık sağlamak amacıyla kullanılır, havyaya muhafaza görevi yapar)

Tip 1– Kalem (rezistanslı) havyalar: Havya uçlarında ısı, rezistansla oluşur. Rezistans genellikle krom-nikel telin silindirik olarak sarılmasıyla elde edilir. Krom-nikel telden belirli güçlerde yapılan rezistans; amyant, porselen veya alçı ile yalıtılmış ve metal boru içerisinde bulunur. Borunun ortasında ve bir tarafında havya ucu, diğer tarafında ise tutma sapı ve irtibat kablosu vardır.

Bu tip havyaların direnci büyük, akımı küçüktür. Rezistanslı havyalar tutma sapı, enerji kablosu, rezistans ve havya ucu (3-3,5 cm uzunluğunda) olmak üzere 4 ana parçadan oluşmaktadır. Genellikle 220 V şebeke gerilimi ile çalışır. Isıyı sabit tutmak için havya istasyonları ile birlikte tercih edilir. Seri üretim yapan yerlerde istasyonlu denilen kalem (rezistanslı) havyalar tercih edilir. Devre tamir ve bakımı ile amatör kullanıcılar için istasyonsuz kalem (rezistanslı) havyalar tercih edilir.

grey grey

Tip 2– Tabanca (Transformatörlü) havyalar: Güçlü havyalar olup daha çok kalın iletkenlerin lehimlenmesinde kullanılır ve genellikle elektrikçiler tarafından tercih edilir. Havya içerisinde bulunan transformatörün sekonder sargı uçları, havya ucu tarafından kısa devre edilmiştir. Meydana gelen kısa devre akımı nedeniyle özel olarak şekillendirilmiş uç ısınır. Tabanca havyaların içinde bir transformatör olup havya ucu sekonder sargısının uzantısıdır. Sekonder sargısı primer sargısına göre çok az sarımlıdır (sipirlidir). Bu sebeple sekonderde çok düşük gerilim ve çok yüksek akım vardır. Bu yüksek akım sekonder sargısının dolayısıyla havya ucunun çok ısınmasına sebep olur. Primer devresindeki seri bir anahtar olup, tetik biçimindedir bu nedenle de tabancalı havya denilmektedir. Anahtara basıldığında primerden ve dolayısıyla sekonderden akım geçer. Sekonderden geçen yüksek akım havya ucunu ısıtır. Anahtar bırakılırsa akım kesilir ve havya hızla soğur. Bu nedenle tabanca havyalar yüksek güçlüdür ve uçları çok ısınmaktadır.

grey

5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER

  • Aşırı ısınma sonucu muhtemel elektrik kısa devre yapması veya elektriğin gövdeye teması halinde can ve mal kaybının oluşması,
  • Lehimleme yaparken eriyen lehim ve pasta buharından çıkan zararlı gazların solunması risk içerir.