Basınçlı Gaz Tüpleri – CE Belgesi

Femko Belgelendirme, 2014/68/AB Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği kapsamında, Uluslararası tanınırlık yetkisi, alanında uzman mühendis kadrosu ve sektör tecrübesiyle, Basınçlı Ekipman Güvenlik Testleri, Kaynak Prosedür Onayı, Kaynakçı Sertifikası, Teknik Dosya Denetimleri, Tasarım İnceleme Belgesi, Birim Doğrulama, Modül H, H1 Belgesi, Modül B Belgesi, Modül C2 Belgesi, Modül A, A2 Belgesi, Modül E, E1 Belgesi, Modül G Belgesi, Modül F Belgesi, Modül D, D1 Belgesi ve Basınçlı Ekipman CE Belgelendirme işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.

1. GİRİŞ

Üretim ve sanayi sektörünün önemli bir parçası olan sanayi gaz tüpleri, ürün güvenliği açısından en riskli alanlardan birini oluşturmaktadır. Sınai gaz tüpleri; hastanelerde, gıda sanayide, petrokimya sanayide, meşrubat sanayide, metalürjide, tarımda, tekstilde, üretim sanayide, su arıtma sanayide, küçük sanayi sitelerinde (özellikle kaynak yapımında, metal kesiminde) kullanılmaktadır.

Dikişsiz çelik tüplere (asetilen tüpleri hariç) ilişkin bilgilere yer verilmiş olup, denetimler bu kapsamda yapılacaktır.

2. AMAÇ

Sınai gaz tüplerine yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimindeki amaç:

  • Sektördeki uygunsuzluk oranının azaltılması,
  • Farkındalığın artırılarak sektörün kendi kendini düzeltmesinin sağlanması,
  • Piyasada uygun ve uygunsuz ürünlerin ayırt edilerek haksız rekabetin önüne geçilmesidir.

3. DAYANAK

  • Tehlikeli Malların Karayolu İle Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması (ADR)
  • Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (2010/35/AB)
  • Basınçlı Gaz Tüplerinin Dolum ve Periyodik Muayenelerinin Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: SGM-2015/2)
  • Çelik tüplere ilişkin zorunlu standartlar

Çelik tüplerde ilk zorunlu standart olan “TS 1519 Tüpler-Basınçlı gazlar için, çelik, dikişli” standardı 02.10.1975 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile Resmi Gazete’ de yayımlanmış ve 02.10.1976 yılında zorunlu uygulamaya girmiştir.

Bu standart daha sonra revize edilmiş ve dikişli-dikişsiz çelik tüp standartları birbirinden ayrılmıştır. Yukarıda bahsedilen revizyonlara ilişkin detaylı bilgi “Çelik Tüplerle İlgili Standartlar“ tablosunda verilmiştir.

Çelik tüplerin üretim standartları tablosu

grey

4. BASINÇLI GAZ TÜPLERİ HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER

1. Tüplerin İmalat Şekilleri:

Piyasada en çok çelikten imal edilen tüpler kullanılmaktadır. Bu tüpler, imalat şekillerine göre ikiye ayrılmaktadır:

  • a. Dikişsiz Çelik Tüpler: Ham metalin sıcak haddelenmesiyle ya da uygun kimyasal ve fiziksel özelliklere sahip boruların sıcak şekillendirilmesiyle imal edilir.
  • b. Dikişli Çelik Tüpler: Uygun fiziksel ve kimyasal özelliklere haiz saclardan şekillendirilerek iki veya üç parçalı halde kaynak ile birleştirilerek imal edilir.

2. Tüplerin İçine Doldurulan Gaz Çeşitleri:

  • a. Sıvılaştırılmış Gazlar: Normal sıcaklıkta tüp içinde basınç altında sıvı olarak depolanan gazlardır. Susuz amonyak, klor, propan, azot oksitler ve karbondioksit bu gazlara örnektir.
  • b. Sıkıştırılmış Gazlar (Sürekli Gazlar): Bu gazlar normal sıcaklıkta çok büyük basınç altında bile sıvılaşmayan gazlardır. Oksijen, azot, helyum ve argon bu gazlara örnektir.
  • c. Çözünmüş Gazlar: Asetilen en çok bilinen çözünmüş gaza örnektir.

3. Tüplerin Üzerlerinde Yer Alması Gereken İşaretlemeler

grey

Aşağıda verilen tabloda tüplerle ilgili standart ve yönetmeliklerle ilgili tarihçe verilmiştir. 1976 yılından sonra TS 1519 ve TS 11169 sayılı ilk ulusal standartlar yürürlüğe girmiş olup, aranacak işaretlemeler belirlenmiştir. Her iki standartta da bu işaretlemeler aynıdır.

84/525/AT Yönetmeliğinin zorunlu uygulamaya girmesiyle bu tarihten sonra üretilmiş tüplerde yönetmeliğin gereklerinin aranması ve bu tüpler üzerinde Ƹ işareti ve OK. Numarasının olması gerekmektedir.

Özetle sınai gaz tüplerine ilişkin aşağıda verilen mevzuat kronolojisi (Tablo-3) incelendiğinde;

  • 01.07.2005 tarihine kadar üretilen tüplerin üzerinde ulusal mevzuatta yer alan zorunlu standartlarda yer alan işaretlemeler veya 84/525/AT yönetmeliğine göre üretilmişse Ƹ işareti ve OK Numarasının yer alması gerekmektedir.
  • 01.07.2005 tarihinden itibaren üretilen yeni tüplerin üzerinde π işareti ve OK. Numarasının + zorunlu standartların öngördüğü işaretlemelerin yer alması gerekmektedir. 01.01.2013 tarihinden sonra üretilen tüplerde de π işareti + OK Numarası +zorunlu standartların öngördüğü işaretlemelerin olması zorunludur.

Sınai Gaz Tüplerinde Mevzuat Kronolojisi

grey

  • Ayrıca, Ƹ işaretine sahip olup, π işareti taşımayan gaz tüplerine, ilk periyodik muayeneden sonra onaylanmış kuruluşun kimlik numarası π (Pi) işaretinden sonra gelecek şekilde iliştirilmelidir. (Ƹ işareti + π +OK Numarası)

Yukarıda da belirtildiği üzere Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Kapsamında π işareti ve onaylanmış kuruluş numarası tüplerin üzerinde yer almak zorundadır. Bununla birlikte, tüplerin üzerinde yer alması gereken işaretlemeler standartlarda ve ADR (6.2.2.7.2 maddesinde) de belirtilmiştir.

Buna göre; şu an yürürlükte olan TS EN ISO 9809 -1/2/3 Gaz tüpleri – Tekrar doldurulabilir dikişsiz çelik gaz tüpleri – Tasarım, yapım ve deneyler (Bölüm 1/2/3) standartları tüplerin üzerinde yer alacak işaretlemeler için TS EN ISO 13769 Gaz tüpleri – Damga işaretleri standardına atıf yapmış olup bu standart kapsamında yer alan işaretlemeler yardımcı olması amacıyla örnek tüp üzerine işaretlenerek aşağıda verilmiştir. Ayrıca ADR’nin 6.2.2.7.2 maddesinde belirtilen işaretlemeler de bu kapsamdadır.

Sıkıştırılmış gazlar için kullanılan damgalama işaretleri

grey

Sıvılaştırılmış gazlar için kullanılan damgalama işaretleri

grey

  • Ayrıca ADR’nin uygulamaya geçmesi ile birlikte, tüplerin üzerinde ADR de yer alan ve 25.01.2011 ve 27826 sayılı Resmi Gazete’ de zorunlu uygulamaya konulan TS EN ISO 7225 standardına uygun olarak uyarı işaretleri uygulanmalıdır.
  • Söz konusu bu standart, tüpün içerisinde tek bir gaz veya gaz karışımı bulunan, münferit gaz tüplerinde kullanımı tasarlanan uyarı etiketlerinin tasarımını, üzerinde bulunması gerekli bilgileri (örneğin, tehlike sembolleri ve uyarı yazıları) ve uygulanmasını kapsar.
  • Uyarı etiketleri, aşağıda belirtildiği gibi, iki bileşenden oluşur.

a) Baklava biçimli parça veya parçalar, örneğin; bir asıl tehlike işareti etiketi veya iki veya üç tehlikenin belirtilmesi gerektiği durumlarda bir veya iki yardımcı tehlike işareti etiketi.

b) Pano

5. BASINÇLI GAZ TÜPLERİNİN TAŞIDIĞI RİSKLER

Taşıdığı riskler; tüplerin içinde bulunan gaz çeşitlerine göre değişmekte olup, genellikle tehlikeler iki şekilde ortaya çıkmaktadır.

grey
1. Fiziksel Tehlikeler:

  • a. Devrilme
  • b. Patlama
  • c. Kontrolsüz roket etkisi(fırlama)
  • d. Yangın

2. Kimyasal Tehlikeler:

  • a. Havadaki oksijeni kestiğinden boğulma
  • b. Zehirlenme
  • c. Ciltle temas etmesi halinde doku tahribatı
  • d. Yanma
  • e. Omurilik yaralanması
  • f. Ölüme neden olmaktadır

 

Hizmetlerimiz

Diğer CE Belgeli Ürünler

Diğer Yazılarımız