Femko Belgelendirme, 2014/35/AB Belirli Gerilim Sınırları İçin Tasarlanan Elektrikli Ekipmanlar İle İlgili Yönetmelik (LVD Yönetmeliği) kapsamında, Uluslararası tanınırlık yetkisi, alanında uzman mühendis kadrosu ve sektör tecrübesiyle, Elektriksel Güvenlik Testleri (LVD Testi), Teknik Dosya Denetimleri ve CE Belgelendirme işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.
I. GİRİŞ
Aşırı akım koruma röleleri, termik ve manyetik koruma esaslı alçak gerilim (AG) devre kesicileridir. Bu devre kesiciler normal durumlarda devreyi yüklü veya yüksüz ortamda açıp kapamayı sağlarken, normal durum dışında ise devreden aşırı akım geçmesi ya da kısa devre oluşması durumunda aşırı akımın veya kısa devre akımının bertaraf edilmesi için devreyi kesen cihazlardır.
II. AMAÇ
- Ülkemizde üretilerek veya ithal olarak piyasaya arz edilen aşırı akım koruma röleleri (manyetik-termik) tasarım ve üretiminde uyulması gereken güvenlik gerekleri, ilgili teknik düzenlemeye uygunluk ile insan, hayvan, bitki sağlığına ve çevreye zararlı olup olmadığının kontrolünün yanı sıra marka/model bazında ürünlerin tespiti,
- Riskli ürünlerin belirlenerek bu ürünlerin piyasaya arzının bertaraf edilmesi,
- Riskli ürünleri piyasaya arz eden firmalar ile riskli ürün analiz raporlarının veri tabanına girilmesi, haksız rekabetin önlenmesi, üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması için yapılan piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde kullanılmak üzere hazırlanmıştır.
III. DAYANAK
- 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun,
- Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği,
- 2014/35/AB-Belirli Gerilim Sınırları İçin Tasarlanan Elektrikli Ekipman İle İlgili Yönetmelik (LVD)
- 2014/30/AB- Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (EMC)
- TS EN 60947-4-1 Alçak Gerilim Anahtarlama Düzeni ve Kontrol Düzeni – Bölüm 4-1: Kontaktörler ve Motor Yol Vericileri – Elektromekanik Kontaktörler ve Motor Yol Vericileri Standardına dayanılarak hazırlanmıştır.
IV. ÜRÜN HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER
Akım değeri normal sınırlar içerisinde ise rölenin çıkış kontakları çekili konumundadır. Akım ayarlanan değerin üstüne çıktığında çıkış kontakları gecikme süresi bitiminde açılır ve bağlı bulunduğu motor ya da sistemi devre dışı bırakır.
Aşırı akım rölesi motor devresine seri bağlanır. Bir aşırı akım rölesinden, motorun şebekeden çektiği akım geçmektedir. Çalışma sırasında motor akımı çalışma akımının üzerine çıktığında, aşırı akımın motora zararı olmaz. Devamlı olarak motordan aşırı akımın geçmesi, motora zarar verebilir.
Geçen aşırı akım, motorun ısınmasına ve motorun yanmasına sebep olur. Bundan dolayı kısa süreli aşırı akımlarda aşırı akım rölesi, çalışarak motoru devreden çıkarmamalıdır. Örnek olarak, motorun yol alma sırasında kısa sürede çektiği aşırı akımdır. Bu şekilde geçici durumlarda rölenin çalışması, geciktirici bir cihazla önlenebilir.
Sebebi ne olursa olsun motor fazla akım çektiği zaman aynı akım aşırı akım rölesinden de geçer. Böylece aşırı akım rölesinin kontağı açılır. Açılan bu kontak, motor kontaktörünün enerjisini keserek, motorun devreden çıkmasına sebep olur ve motor yanmaktan korunur.
Üzerinden geçen fazla akım sebebiyle atan bir aşırı akım rölesinin, röle üstündeki butona basılarak kurulumu yapılır. Sadece aşırı akım rölesinin kurulumunu yapmadan önce rölenin atmaması için gerekli önlemler alınır, eğer rölenin atmasına sebep olan arıza varsa giderilir. İş tezgâhlarında kullanılan aşırı akım rölelerin kurulumları elle yapılır. Birtakım aşırı akım röleleri üzerlerinde bulunan vidayla otomatik olarak kurulu konumuna geçer ve elle kurulmuş gibi hazır duruma gelir.
Aşırı akım koruma röleleri 4 çeşittir.
- Bağımlı aşırı akım koruma rölesi
- Bağımsız aşırı akım koruma rölesi
- Termik karakteristikli aşırı akım rölesi
- Yönlü aşırı akım rölesi
- Bağımlı Aşırı Akım Koruma Rölesi
- Bağımlı aşırı akım ile selektif korumada açma zamanları kısa devre akımıyla bağımlıdır. Bu rölelerde akım ayarı ve açma zaman faktörü ayarı yapılır. Bağımlı röleler şebeke ve motor korumalarında kullanılır. Kısa süre darbeli çalışan motor korumasında ve motorun demaraj akımlarına karşı korumasında uygun röledir.
- Bağımsız Aşırı Akım Koruma Rölesi
- Bağımsız aşırı akım rölesinde zaman ayarı, akım ayarından bağımsız olarak gerçekleştirilir. Bağımlı aşırı akım röleleri ile donatılmış ve şebekeden beslenen bir yüksek gerilim tesisinde, bağımsız aşırı akım röleleri ile selektif koruma sağlanabilir. Böylece zaman ayarları selektiviteyi sağlayacak biçimde yapılmalıdır. Bağımsız aşırı akım röleleri şebeke, generatör ve motor koruması için kullanılır.
- Termik Karakteristikli Aşırı Akım Rölesi
- Saniyeler mertebesinde ayarlanan bağımlı ve bağımsız aşırı akım röleler, kısa devre korumasında kullanılmaktadır. Ancak bu rölelerin düşük ayarlanmasıyla korunulması gerekmeyen küçük yüklerde de sık açmalarla karşılaşılır. Diğer yanda dakikalar mertebesinden aşırı yükler birçok şebeke ve yüksek gerilim tesislerinde her zaman vardır. Elektronik ve elektromekanik bağımlı bağımlı ve bağımsız röleler de çekme oranı 0,9 sn. olarak düşünüldüğü zaman her röle çektiği değerden %10-20 oranında daha düşük değerde bıraktığında istenmeyen açmaları önlemek mümkün değildir. Bu sebeple kısa devre röleleri oldukça yüksek akım ve küçük zaman değerlerine ayarları yapılmalıdır.
- Yönlü Aşırı Akım Rölesi
- Tek taraflı beslenen paralel ve ring şebekelerde ve iki taraftan beslenen normal şebekelerde selektif korumayı sağlamak amacıyla aşırı akım rölelerinin akım yönüne göre fonksiyon göstermeleri gerekebilir. Paralel çalışan tesislerde ve şebekelerde bu röleleri kullanmakla kısa devre durumlarında arızalanan bölümün iki yönden beslenmesi önlenir ve böylece aşırı zarar oluşmaz.
V. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER
- Kısa devre arızalarındaki kapama anında açma yapmaması durumunda kontaklar arasında arkdan dolayı meydana gelen hasarlardan kaynaklı yanık riski
- Arktan dolayı operatörde geçici görme bozuklukları
- Termik manyetik şalterin bulunduğu panoda kısa devre vb. nedenlerle arıza sonucu yangın riskinin meydana gelmesi