1. GİRİŞ
Karayolu taşıtlarının süspansiyon sistemlerinde kullanılan geleneksel ve strat (taşıyıcı) teleskopik amortisörlerinin tarifine, numune alma ve muayene ile piyasaya arz şekline dairdir.
2. AMAÇ
Amortisörlere yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimindeki amaç;
- Geniş kapsamlı bir tarama yapılarak marka/model bazında ürünlerin tespiti,
- Tespit edilen ürünlerin uygunluk seviyelerinin belirlenmesi,
- Yapılan tespitler ışığında riskli ürünler ve risk teşkil eden firmaların belirlenmesi,
- Haksız rekabetin önlenmesi, üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması,
- Denetimler ve alınan önlemler ile piyasada farkındalık oluşturulmasıdır.
3. DAYANAK
- 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun,
- Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik,
- Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği,
- TS 3034 Karayolu Taşıtları- Süspansiyon Sistemleri Amortisörler Standardı,
- TS 1715 EN 12329- Metallerin Korozyondan Korunması- Demir veya Çeliklerin Üzerinde İlave İşlemle Elektrobirikimli Çinko Kaplamalar Standardı,
- TS EN 12540 Metallerin Korozyondan Korunması – Elektrolitik Birikimli Nikel, Nikel Artı Krom, Bakır Artı Nikel ve Bakır Artı Nikel Artı Krom Kaplamalar standartlarına dayanılarak hazırlanmıştır.
4. ÜRÜN HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER
Amortisörler yapılışlarına göre; Geleneksel teleskopik ve Strat (taşıyıcı) teleskopik olmak üzere iki sınıftır.
Geleneksel teleskopik amortisör: Karayolu taşıtlarının süspansiyon sistemlerinde meydana gelen salınımları sönümlemek için kullanılan bir elemandır.
Çift borulu amortisör: Basınç borusu (iç boru) ve rezerve (gövde) borusu olmak üzere iki borudan oluşan amortisördür.
Amortisörler bağlantı şekillerine göre ise; Halkalı bağlantılı, Saplamalı bağlantılı ve Braket (destekli) bağlantılı olmak üzere üç türdür.
Amortisörlerin borularında kırık, çatlak, ezik bulunmamalı ve dikişsiz olarak çekme yoluyla imal edilmelidir. Piston millerinde paslanma, özellikle bağlantı yerlerinde bağlantıların işlevlerini engelleyebilecek kaynak vb. kusurlar bulunmamalıdır. Ayrıca, piston milini ve keçeyi tozdan korumak amacıyla toz tüpü (koruyucu) koyulabilir.
Amortisörler, mümkün olduğunca düşey konumda monte edilmelidir. Taşıtın karoseri yapısı sebebiyle açılı montaj gerektiğinde, özel maksatlılar hariç, bu açı düşeyle 45°‘den daha küçük değerde olmalıdır. Amortisörlerde – 40°C ilâ + 50°C arasındaki çalışmalarda, istenen özellikleri sağlayabilen madenî hidrolik yağı kullanılmalıdır. Yağların akma noktası en yüksek – 40°C ve parlama noktası en az, kapalı durumda 135°C ve açık durumda 145°C olmalıdır. Amortisörlerin dış yüzeyleri, korozyona karşı TS 1715 EN 12329’a göre çinko kaplanmış veya koruyucu bir madde ile boyanmış olmalıdır. Kaplama ve boyalar korozyondan etkilenmemelidir.
Amortisörlerin çalışması esnasında, ana gövdede meydana gelen hidrolik akış sesinin haricinde bir ses duyulmamalıdır ve piston mili çevresinde yağ kaçağı meydana gelmemelidir. Piston milleri, TS EN 12540’a göre sert krom kaplanmış olmalı ve kaplamada herhangi bir bozulma görülmemelidir.