Femko Belgelendirme; 2014/34/AB ATEX Yönetmeliği kapsamında ex-proof cihazlar (Potansiyel patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanan, üretilen ekipman ve koruyucu sistemler) üreten imalatçılara, Patlamadan Korunma Dokümanı, Ek 3 (Modül B) AB Tip İncelemesi Modülü (seri üretim için belgelendirme), EK 4 (Modül D) İmalat Sürecinin Kalite Güvencesini Esas Alan Tipe Uygunluğu, EK 6 (Modül C1) Denetimli Ürün Deneyi ve Üretimin Dahili Kontrolünü Esas Alan Tipe Uygunluk, Ek 7 (Modül E) Ürün Kalite Güvencesini Esas Alan tipe uygunluk, EK 8 (Modül A) Madde 15.1.b (ii) Üretimin Dahili Kontrolü Modülü, Ek 9 (Modül G) Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk Modülü (seri üretimi olmayan, adetli üretimler için cihaz başı belgelendirme) gibi ATEX belgelendirme modülleri kapsamında Teknik Dosya Denetimleri ve Atex Sertifikası işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.
1. GİRİŞ
Akaryakıt tabancaları, yakıt transferlerinin gerçekleştiği alanlarda kullanılır, yaygın olarak akaryakıt istasyonlarında rastlanmaktadır. ‘’Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili (94/9/AT)’’ yönetmelik kapsamında, patlama ve yanma riski olan yerlerde kullanılan cihazların bu ortamların gerektirdiği standartlara ve kurallara uygun olması gerekmektedir.
2. AMAÇ
Patlayıcı ve yanıcı ortamlar olarak bilinen tehlikeli sahalarda kullanılan 94/9/ AT kapsamındaki ürünlerin piyasadaki mevcut durumlarının ‘’Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili (94/9/AT)’’ Yönetmelik kapsamında değerlendirilerek, belirtilen standartlar doğrultusunda uygunluk denetimlerinin (etiket, test ve muayenelerinin) yapılması ve sonuçların tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda yapılacak faaliyetler;
- Piyasada bulunan ürünlerin marka/model bazında tespit edilmesi,
- Yönetmeliğe uygunluk seviyelerinin belirlenmesi,
- Denetim mekanizmalarının sorunsuz işletilebilmesi için gereken faaliyetlerin planlanması,
- Risk teşkil eden ürünler için gerekli önlemlerin alınması,
- Gerektiğinde laboratuvar test imkanlarından yararlanılması,
- Denetim sonuçlarının değerlendirilerek istatistiksel veriye dönüştürülmesi,
- İlgili kuruluşların bilgilendirilerek konuyla ilgili bilinçlenmenin arttırılmasıdır.
3. DAYANAK
Akaryakıt Tabancalarında kullanılan koruma tipleri ürünlerin kullanıldığı ortamlara göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bu ürünün denetim sürecinde gerekli olacak mevzuat listesi aşağıda verilmiştir.
1. Kanun:
4703 Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
2. Yönetmelikler:
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili (94/9/AT) Yönetmelik
3. İlgili Standartlar:
- TS EN 13463-1 : 2010 Potansiyel Patlayıcı Ortamlar İçin Elektrikli Olmayan Donanımlar Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Elektrikli Olmayan Cihazlar Bölüm 1: Genel Hususlar Temel Metot ve Kurallar
- TS EN 13463-5 : 2011 Potansiyel Patlayıcı Ortamlarda Kullanımı Tasarlanan Elektrikli Olmayan Donanım Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Elektrikli Olmayan Cihazlar Bölüm 5: Yapısal Güvenlik “c” İle KorumaYapısal Emniyetli “C- Tipi” Koruma
Sistemin alet veya komponentleri normal çalışma esnasında ark çıkarmayacak şekilde tasarlanır, böylece arıza halinde herhangi bir patlama kaynağı oluşması ihtimali minimuma indirilmiş olur. Aynı zamanda sürtünme dolayısı ile oluşan statik elektriklenmeyi de önleyecek şekilde tedbir alınır. Anti statik malzeme seçilir.
- TS EN 13463-8 : 2004 Potansiyel Patlayıcı Ortamlar İçin Elektrikli Olmayan Donanım – Bölüm 8: Sıvıya Daldırma “k” İle Koruma
Bir sıvıya daldırılarak yapılan koruma yöntemidir. Elektrikli aletlerdeki yağlı korumaya benzemektedir. Sıvıya daldırma uygulanarak patlamanın önlemesi sağlanabilir. Dalma pompa, dişli gibi aletlerde de uygulanabilmektedir.
4. TEKNİK BİLGİLER
Akaryakıt dispenserlerinde kullanılan tabancalar manuel ve otomatik olmak üzere iki çeşittir.
Manuel akaryakıt tabancaları, yüksek kalite alüminyumdan imal edilmiş aşağıdaki şekillerde ve akaryakıt ürünleri için geliştirilmiştir. Giriş kısmı döner masfallı olup dişli bağlantılıdır. Tabancanın tetik mekanizmasında bulunan iki kademeli kilit sistemi uzun süreli dolumlarda kolaylık sağlar.
Mazot ve benzinde kullanılabilen alüminyum gövdeli tabancaların, kurşunsuz benzin için özel borulu olanları da üretilmektedir. Ayrıca hafif ve ekonomik model olarak plastik esaslı malzemeden yapılmış akaryakıt tabancaları Aşağıdaki şekillerde ise mazot, benzin ve korozyona sebep olmadığı için su uygulamalarında da kullanılabilir.
Pompalı akaryakıt dolumunda kullanılabilen otomatik akaryakıt tabancaları Aşağıdaki 3. şekilde, depo dolduğunda akışı otomatik olarak keser ve taşmaları önler. Akaryakıta dayanaklı özel plastik kılıflar, tabancaların soğuk hava şartlarında bile rahat kullanılması sağlar.
Akaryakıt tabancalarında modüler yapı aşağıdaki şekil çok önemlidir. Bu yapı da tüm önemli parçalar değiştirilebilir. (akaryakıt pompaları, hortumlar v.b.) Modüler yapının diğer avantajları da ergonomik tasarım, yüksek debi, sağlamlık, uzun ömür ve kullanım güvenliği olarak sayılabilir.
Bir süreden beri kabzalar polyamitten üretilmekte olup akaryakıt pompasını açıp kapatmaya yarayan mıknatıslı modelleri de bulunmaktadır. Her çeşit diş tipine uygun sabit ve mafsallı bağlantılar, akış kontrol camları ve açılı mafsallar mevcuttur. Son dönemlerde “Emniyetli Koparma Kaplinleri” oldukça önem kazanmıştır. Tabanca ucu ve dolum ağzının uyumsuzluğu problemi artık geride kalmıştır, ELAFLEX tüm standart dolum ağızlarına uygun uçlar sağlamaktadır.
Akaryakıt müşterileri zaman zaman dolumdan sonra tabancaları araç depolarında unutabilmektedir. Bunun çok ciddi sonuçları olabilir. Oluşabilecek ciddi kazaları önlemek için kaplin takılır, 3 çeşit kaplin bulunmaktadır;
Hortum tipi “Emniyetli Koparma Kaplinleri”, ana hortum aksamının ucuna kısa bir hortumla birlikte eklenir. Bunlar belli bir güçle çekilince koparak yakıt akışını keser ve daha büyük hasarların oluşmasını önler.
Tabanca tipi “Emniyetli Koparma Kaplinleri” tabanca arkasına monte edilir. Tabanca tipi kaplin aracın hareket istikameti yönündeki açı ile kopar. Bazı ürünlerde 90° açıda bile sorunsuz emniyet sağlamaktadır.
Pompa tipi “Emniyetli Koparma Kaplinleri” tabanca tipi kaplin gibi pompa tipi kaplin de araç hareket yönünün tüm açılarında kopmaktadır.
Ürün ile ilgili etiket aşağıdaki şekilde belirtilmektedir.
ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER
Ürün uygun kılıf kullanılmadığında, kılıf üzerinde statik elektrik birikmesine yol açabilir, bu durum gaz yoğunluğunun olduğu alanlarda risk teşkil etmektedir.
Femko Muayene, tüm bunların dışında ATEX 137 (99/92/EC) Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik Kapsamında Uygunluk Muayenesi, EN 60079-14 Patlayıcı Ortamlarda Tesis ve İşletmelerdeki Elektrik Tesisat Uygunluk Muayenesi, EN 60079-10-1 ve EN 60079-10-2 Standartları kapsamında Proje uygunluk Muayenesi gibi alanlarda da çözümler sunmaktadır.