Basınçlı LPG Tüpleri İçin Regülatör (LPG Dedantörü) – CE Belgesi

Femko Belgelendirme, 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik kapsamında ihtiyacınız olan her türlü test, deney ve belgelendirme çalışmaları için, Uluslararası tanınırlık yetkisi, alanında uzman mühendis kadrosu ve sektör tecrübesiyle; Modül B: Ab Tip İncelemesi – Üretim Tipi, Modül C2: Üretimin Dâhilî Kontrolü Ve Ürünün Rastgele Aralıklarla Denetimli Muayenesine Dayalı Tipe Uygunluk, Modül D: Üretim Sürecinin Kalite Güvencesine Dayalı Tipe Uygunluk, Modül E- Ürün Kalite Güvencesine Dayalı Tipe Uygunluk, Modül F: Ürün Doğrulamayı Esas Alan Tipe Uygunluk, Modül G: Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk, Teknik Dosya Denetimleri ve Gaz Yakan Cihazlar CE Belgelendirme işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.

1. GİRİŞ

Dedantör diye tanımlanan regülatörler, basınçlı tüplerde sıvı olarak depolanmış sıvılaştırılmış petrol gazının (LPG) gaz yakan bir cihazda istenilen basınç ve debi değerinde kullanılmalarını sağlayan ekipmanlardır. Bu ürünler, Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği (2009/142/AT) güvenlik gereklerine uygun üretilmedikleri veya kullanımlarında gereken özen gösterilmediği durumunda oluşabilecek gaz sızıntısının neden olabileceği riskleri taşımaktadır.

Sadece LPG ile çalışan dedantörleri kapsamaktadır. LPG tüpü ile kullanılarak çalışan ürünler için hazırlanan bu rehberde uygulandığı takdirde anılan Yönetmelik kapsamında temel güvenlik gereklerini karşıladığı kabul edilen TS 1862-4 EN 12864:2006, TS EN 12864/ A3:2010, TS EN 13785+A1:2009, TS EN 13786+A1:2010 standartlarının yerine geçen TS EN 16129 “Bütan, propan ve bunların karışımları için azami 4 bar basınca ayarlı, azami kapasitesi 150 kg/h olan basınç regülâtörleri, otomatik geçiş tertibatları ve ilgili güvenlik tertibatları ve adaptörler” uyumlaştırılmış Avrupa standartları referans alınmıştır.

Bu çerçevede, söz konusu denetimlerin üretici beyanından yola çıkarak gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir.

2009/142/AT Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik kapsamında üretilerek piyasaya arz edilmiş LPG dedantörlerinin tasarım, üretim, kurulum, ayar, kullanım, bakım ve işaretlenmesi ile ilgili teknik düzenlemesinde yer alan temel güvenlik gereklerinin sağlanıp sağlanmadığının tespiti amacı ile gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde kullanılmak üzere denetim personeline yardımcı doküman olarak hazırlanmıştır.
Bu denetim rehberinde yer alan metinler yasal dayanak olarak kullanılamaz.

2.AMAÇ

LPG dedantörlerine yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin amacı aşağıda sıralanmıştır.

  • Ürünlerin kullanımlarının gittikçe yaygınlaşması ve riskli ürün grubunda bulunmaları nedeniyle piyasada yer alan ürünlerin 2009/142/AT Yönetmeliği kapsamında uygunluk seviyelerinin tespit edilmesi
  • Piyasada standartlara uygun ürünlerin bulunması sağlanarak büyük risk taşıyan güvensiz ürünlerin tüketiciye ulaşmasının önlenmesi ile çevre ve insan sağlığının korunması
  • Geniş kapsamlı bir tarama ile piyasada bulunan ürünlerin marka/model bazında tespiti
  • Yapılan tespitler ışığında riskli ürünler ve risk teşkil eden firmaların belirlenmesi
  • Üretici/ithalatçı envanterinin oluşturulması
  • Haksız rekabetin önlenmesi
  • Üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması
  • Denetimler ve alınan önlemler ile piyasada farkındalık oluşturulması

3. DAYANAK

Gaz yakan cihazların piyasa gözetimi ve denetimi, Bakanlığımıza 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile verilen yetki çerçevesinde;

  • 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun,
  • Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik,
  • Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği,
  • 2009/142/AT Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik hükümleri doğrultusunda gerçekleştirilmektedir.

LPG dedantörlerinin piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde denetim personeline yardımcı olması için hazırlanan bu rehberin oluşturulmasında aşağıda belirtilen standarttan faydalanılmıştır.

  • TS EN 16129 Bütan, propan ve bunların karışımları için azami 4 bar basınca ayarlı, azami kapasitesi 150 kg/h olan basınç regülâtörleri, otomatik geçiş tertibatları ve ilgili güvenlik tertibatları ve adaptörler.

4. LPG DEDANTÖRLERİ (REGÜLATÖR) HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER

DEDANTÖR (Regülatör): Yüksek basınçla tüp içinde depolanmış gazın emniyetli bir şekilde istenilen basınç ve debi değerinde kullanılmalarını sağlayan ekipmanlardır. Bu ekipmanlar, gazların fiziksel ve kimyasal özelliklerine bağlı olarak paslanmaz çelik veya pirinç gövdeden tek kademeli veya çift kademeli olarak imal edilirler.

Tek Kademeli Regülatörler: Regülatörün besleme basıncı; LPG tüpünün basıncına eşittir. Basıncı tek kademede düşürürler ve gaz ile çalışan bir cihazı beslerler. Bu şekilde tasarlanmış regülatörler, tüp basıncı düşerken çıkış basıncında sapma gösterebilirler. Bu sebeple, çıkış basıncı hassas olması kritik olmayan uygulamalarda kullanılması önerilir.

Çift Kademeli Regülatörler: Çift kademeli regülatörler de tek kademeli regülatörler gibi basıncı düşürmek için kullanılır. Ancak bu regülatörlerle çıkış basıncı, tüp basıncı düşerken bile sabit kalır. Çünkü bu durumda basınç iki kademede düşürülmektedir. Bu nedenle çift kademeli regülatörler, tüpün içerindeki basınç düşünceye kadar yani tüp bitinceye kadar çıkış basıncının sabit olması istenen uygulamalarda kullanılır.

Regülatörlerin seçiminde kullanılan gazın özellikleri dikkate alınmalıdır.

Ocak, şofben ya da ısıtıcıların cihaz özellikleri ve gaz basınçları farklıdır (Mutfakta kullanılan dedantör 29, banyoda kullanılan dedantör 39 mbar’dır). Cihaza uygun olmayan dedantör kullanılması tüpteki gazın tam olarak kullanılamamasına ve LPG’den yeterince verim alınamamasına yol açar. Tüpün zamanından önce bittiğini düşünerek tüpü yan yatırmak, sıcak suyun içerisine koymak gibi uygulamalar da tehlikelidir.

DEDANTÖR (REGÜLATÖR) TEMEL PARÇALARI;

Bir dedantörün temel parçaları aşağıda şematik olarak gösterilmiştir.

grey

Dedantörlerin işlevini sağlayan üç temel eleman bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla; sistem tarafından çekilen gaz kadar gaz akışına olanak veren ve değişken bir ayarlama sağlayan kısıtlayıcı eleman, bu kısıtlamanın değişkenliğini sağlayabilmek için belirli bir yük uygulayan yükleme elemanı ve sistem tarafından çekilen gaz miktarını yükleyiciye bildiren ölçüm elemanıdır. Şekil 1’ de bu 3 elemandan oluşan tipik bir dedantör görülmektedir.

Dedantörün çalışması basitçe şu şekilde gerçekleşir; Sistem tarafından gaz çekişi başladığında P2 çıkış basıncı da düşmeye başlar. Bu durum sinyal hattı yolu ile diyaframa (ölçüm elemanı) iletilir. Diyafram üzerindeki basınç azaldığı için yay (yükleme elemanı) kuvveti diyaframı iter ve bu yolla tapayı (kısıtlama elemanı) açarak sisteme gaz basıncı geçişine olanak verir. Sistem talebi arttıkça P2 basıncı düşecek, yukarıdaki mekanizmalar sayesinde tapa daha çok açılarak daha fazla gaz geçişine izin verecektir. Gaz çekişi durduğunda ise P2 basıncı yükselecek ve diyafram yayı sıkıştırarak tapayı kapatacaktır. Bir regülatörün çıkış basıncında ki değişim üzerinde en önemli etkiye sahip elemanlar yay ve diyaframdır.

grey

5. LPG DEDANTÖRLERİN TAŞIDIĞI BAŞLICA RİSKLER

Bu ürünlerin kullanımı sırasında oluşabilecek başlıca riskler aşağıda sıralanmıştır.

  • Cihazın gaz devresinden kaynaklanan gaz sızıntısı riski,
  • Gazın ürüne uygun bağlantı elemanlarıyla bağlanmaması sonucunda gaz sızıntısı, (LPG tüp musluğuna bağlanacaksa kısa plastik bir hortum)
  • LPG gibi yanıcı gazda kaçak sonucu oluşan yangın ve patlama riski,
  • Tüp ve tesisatın uygun olmayan bir şekilde yerleştirilmesi ve kurulması,
  • Özensiz/dikkatsiz kullanımı,
  • Dedantörlerin üzerinde belirtilmiş olan çalışabilecekleri uygun basınç bilgilerinin dikkate alınmaması,
  • Kullanım süresi dolmuş olup risk taşıyan dedantör ve kelepçelerin değiştirilmemesi,
  • Eskiyen, çatlayan, yumşayan veya sertleşen hortumların yenisi ile değiştirilmemesi,
  • Tüple cihaz arasındaki hortumun tek parça olmaması ve uzunluğunun 1.5 metreyi geçmesi,
  • Gaz açma veya kapatma kumanda tertibatı çalıştırılırken, bağlantının kazara sökülmesi,
  • Gaz tüplerinin yanlış veya tedbirsiz kullanımları veya bakımları vb. nedenlerden dolayı ciddi kazalar gibi sonucunda kullanıcılara ve çevreye zarar verici niteliğe sahip tehlikeler bulunmaktadır. Bu risklerin önceden dikkatli bir biçimde ve ayrıntıları ile tanımlanıp değerlendirilmesi ve bu riskleri minimize edecek veya tam olarak ortadan kaldıracak önlemlerin alınması gerekmektedir.

Hizmetlerimiz

Diğer CE Belgeli Ürünler

Diğer Yazılarımız