Femko Belgelendirme, 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik kapsamında ihtiyacınız olan her türlü test, deney ve belgelendirme çalışmaları için, Uluslararası tanınırlık yetkisi, alanında uzman mühendis kadrosu ve sektör tecrübesiyle; Modül B: Ab Tip İncelemesi – Üretim Tipi, Modül C2: Üretimin Dâhilî Kontrolü Ve Ürünün Rastgele Aralıklarla Denetimli Muayenesine Dayalı Tipe Uygunluk, Modül D: Üretim Sürecinin Kalite Güvencesine Dayalı Tipe Uygunluk, Modül E- Ürün Kalite Güvencesine Dayalı Tipe Uygunluk, Modül F: Ürün Doğrulamayı Esas Alan Tipe Uygunluk, Modül G: Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk, Teknik Dosya Denetimleri ve Gaz Yakan Cihazlar CE Belgelendirme işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.
1. GİRİŞ
Çok uzun bir süre ısınmak için kullanılan mangallar daha sonra bu fonksiyonlarını yitirmiş ve kültürümüze kömür ateşinde yiyecek pişirmek amacıyla yerleşmiştir. Teknolojinin sunmuş olduğu imkânlar sayesinde kullanımı oldukça zahmetli olan klasik kömürlü mangallar yerlerini tüplü mangallara bırakmaktadır. Tüplü mangalların issiz ve dumansız olması, balkonda, bahçede, piknikte rahatlıkla kullanma imkânı sunmakta ve her geçen gün talep artmakta ve piyasaya-yöresel kültüre göre uyarlanmış yeni ürünler sunulmaktadır. Bunların bazıları klasik ızgara tipi, bazıları ise kömürlü mangalları çağrıştıran lav taşlı mangallardır. Bu ürünlere olan talebin her geçen gün artması piyasada ucuz, kalitesiz ve güvensiz ürünlerin yer alma riskini artırmaktadır.
2009/142/AT Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik kapsamında üretilerek piyasaya arz edilmiş gazla çalışan konut dışı – açık alanlarda kullanılan barbekü ve tüplü mangalların kurulum, ayar, kullanım, bakım ve işaretlenmesi ile ilgili teknik düzenlemesinde yer alan temel güvenlik gereklerinin sağlanıp sağlanmadığının tespiti amacı ile gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetim faaliyetlerinde kullanılmak üzere denetim personeline yardımcı doküman olarak hazırlanmıştır.
Ürünler için oluşturulan kontrol listelerinde, Avrupa Standardizasyon Kuruluşları (CEN, CENELEC ve ETSI) tarafından kabul edilen, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Standardizasyon Kuruluşlarının üzerinde uzlaştıkları rehber ilkelere uygun olarak üye devletlere danışıldıktan sonra Komisyon tarafından yapılan görevlendirmeyi takiben hazırlanan ve ilgili ürünün tasarım ve üretim aşamasında kullanıldığında ilgili teknik mevzuatında öngörülen temel güvenlik gereklerini sağladığı varsayımını oluşturan Uyumlaştırılmış Avrupa Standartları referans olarak alınmıştır. Uyumlaştırılmış standartlar mecburi olmamakla birlikte üreticiler, yönetmeliğin temel güvenlik gerekliliklerini sağlayarak ürünlerini piyasaya arz ettiklerini ispatlamak durumundadırlar. Bu çerçevede, söz konusu denetimlerin üretici beyanından yola çıkarak gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir.
Bu denetim rehberinde yer alan metinler yasal bir dayanak olarak kullanılamaz.
2. AMAÇ
Gazla çalışan konut dışı – açık alanlarda kullanılan barbekü ve tüplü mangallara yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimleri ile;
- Ürünlerin kullanımlarının gittikçe yaygınlaşması ve riskli ürün grubunda bulunmaları nedeniyle piyasada yer alan ürünlerin 2009/142/AT yönetmeliği kapsamında uygunluk seviyelerinin tespiti,
- Piyasada standartlara uygun ürünlerin bulunması sağlanarak büyük risk taşıyan güvensiz
- ürünlerin tüketiciye ulaşmasının önlenmesi, çevre ve insan sağlığının korunması,
- Geniş kapsamlı bir tarama ile piyasada bulunan ürünlerin marka/model bazında tespiti,
- Yapılan tespitler ışığında riskli ürünler ve risk teşkil eden firmaların belirlenmesi,
- Üretici/ithalatçı envanterinin oluşturulması,
- Haksız rekabetin önlenmesi, üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması,
- Denetimler ve alınan önlemler ile piyasada farkındalık oluşturulması hedeflenmektedir.
3. DAYANAK
Gaz Yakan Cihazların piyasa gözetimi ve denetimi, Bakanlığımıza 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile verilen yetki çerçevesinde;
- 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun,
- Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik,
- Bilim, Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmelik,
- 2009/142/AT Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği, hükümleri doğrultusunda gerçekleştirilmektedir.
Konut dışı – açık alanlarda kullanılan gazla çalışan barbekü ve tüplü mangal cinsi ürünlerin piyasa gözetimi ve denetim faaliyetlerinde denetim elemanlarına yardımcı olması için hazırlanan bu rehber doküman, aşağıda verilen standartlardan faydalanılarak hazırlanmıştır.
- TS EN 498 Barbeküler – Temaslı Izgaralar Dâhil – Konut Dışı Kullanımlar İçin – Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) Yakan Cihazlar İçin – Özellikler
- TS EN 521 Belirli Amaca Yönelik Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) Cihazları İçin Özellikler – Sıvılaştırılmış Petrol Gazlarını Buhar Basıncında Kullanan Taşınabilir Cihazlar
4. BARBEKÜ VE TÜPLÜ MANGALLAR HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER
Klasik kömürlü mangalların yerine sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) kullanılarak, konut dışı kullanılmak üzere tasarımlanmış ürünler pişirme yöntemlerine ve çalışma prensiplerine göre çeşitlenmektedir.
1- Çalışma prensibine göre; Cihazlar, LPG gazının giriş basıncına göre iki tipte üretilmektedirler:
a) LPG Gazını Buhar Basıncında Kullanan Mangallar; Bu ürünlerin cihaz girişindeki gaz besleme basıncı 8 bar ile 12 bar arasındadır. Bu tip ürünler TS EN 521 standardına göre uygun olarak tasarlanır ve üretilirler. Cihazların gaz bağlantıları 3 şekilde olmaktadır;
I) Doğrudan tüpün üzerine monte edilir, örnek piknik tüpün üzerine,
II) Hortum ve gaz musluğu vasıtasıyla tüpe bağlanır. Burada dikkat edilmesi gereken husus çalışma basıncının yüksek olması nedeniyle uygun kalitede hortumun seçilmesidir (sertifikalı hortum 12 bara dayanıklı).
III) Tek kullanımlı tüplerin kullanılması; kartuş tipi küçük tüpler (200-300 ml) cihaza takılır, bittiğinde söküp atılır ve yerine yeni tüp takılır. Bu tip ürünlerde cihaz ile tüp arasında basıncı düşürecek herhangi bir regülatör (dedantör) yoktur.
b) LPG Gazını Düşük Basınçta Kullanan Mangallar: Bu ürünlerin cihaz girişindeki gaz besleme basıncı 30 mbar ile 50 mbar arasındadır (kategori: I3B/P(30) ; I3B/P(50)). Bu tip ürünler TS EN 498 standardına göre uygun olarak tasarlanır ve üretilirler.
Bu tip ürünlerde cihaz ile tüp arasında basıncı düşürecek herhangi bir regülatör (dedantör) bulunması gerekmektedir.
2) Pişirme yöntemine göre:
a) Barbekü (Tüplü Mangal): Isının, bir veya daha fazla atmosferik brülörde LPG’nin yakılması ile sağlanarak, pişirme/kızartma amaçlı kullanılan cihaz. Pişirilecek malzeme döküm veya paslanmaz çelik bir ızgara üzerinde pişirilir.
b) Lav taşlı tüplü mangal: Lav taşlı mangalların en alt kısmında alevin çıktığı brülör kısmı, bunun üzerinde lav taşlarının yerleştirileceği bir kat ızgara bölümü, bunun üzerinde de yiyeceklerin pişirileceği ızgarada bulunmaktadır. Lav taşlı gazlı mangallar artık eskiye oranla çok daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Lav taşları gözenekli yapıya sahip volkanik taşlardır. Piyasada bulunan beyaz renkli taşlar element yapısında %65 ila % 75 SİO2 bulunan asidik ponza denilen türevdir (şekil 5). Kahverengi, kırmızı, siyah veya koyu gri olanlar ise yapısında %43 ila %47 SiO2 bulunan bazaltik ponzadır.
Tüplü mangallar, üreticileri tarafından sağlanan musluk, hortum, kelepçeleri ve kullanılıyorsa lav taşları ile birlikte piyasaya arz edilmektedirler.
Gazlı mangallar düşük basınçta gaz yakmak üzere tasarlanıp piyasaya arz edilmiş ise; tüpe bağlamayı sağlayacak şekilde dedantör tipi bilgisi veya dedantör, ürünle beraber verilmelidir.
5. TÜPLÜ MANGAL VE BARBEKÜLERİN TAŞIDIĞI BAŞLICA RİSKLER
Bu ürünlerin kullanımı sırasında başlıca;
- Tüp gaz bağlantılarından ve cihazdan kaynaklanan gaz sızıntısı,
- Yanmamış gazın tahliye edilememesi,
- Alev geri tepmesi,
- Beklerin altında birikebilecek yanma gazların boşaltılamaması,
- Devrilme,
- Sıcak parçaların korumasız olması,
- Pişirme esnasında yiyecek maddelerden dökülen ve barbekü içinde biriken yağların alevin parlamasına sebep olması,
gibi sonucunda kullanıcılara ve çevreye zarar verici niteliğe sahip tehlikeler bulunmaktadır. Bu risklerin önceden dikkatli bir biçimde ve ayrıntıları ile tanımlanıp değerlendirilmesi ve bu riskleri minimize edecek veya tam olarak ortadan kaldıracak önlemlerin alınması ve doğru kurulum, bakım ve kullanım için gerekli uyarı ve bilgilerin ürün ile birlikte bulunması gerekmektedir.