Çelik Tel Halat – CE Belgesi

Femko Belgelendirme, 2014/33/AB Asansör Yönetmeliği kapsamında, 2705 kimlik numaralı Onaylanmış Kuruluş (Notifed Body) olarak Uluslararası tanınırlık yetkisi, Türkak Akreditasyonu, alanında uzman mühendis kadrosu ve sektör tecrübesiyle; Asansör Risk Analizi, Asansör Tasarım İnceleme Belgesi, Asansör Birim Doğrulama, Asansör Modül H1 Belgesi, Asansör Modül B+E Belgesi, Asansör Modül G Belgesi, Asansör Modül F Belgesi, Asansör Modül D Belgesi, Teknik Dosya Denetimleri ve Asansör CE Belgelendirme işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.

1. GİRİŞ

Çelik tel halatlar, kaldırma ve iletme makinelerinde yaygın olarak kullanılan yük taşıyıcı elemanlardır. Asansörlerde kullanılmakta olan çelik tel halatlar, asansör firmaları tarafından kullanılmakta olup yapıları ve kullanımları bakımından basit olmalarına rağmen özellikle asansörlerde seçim ve bakım açısından oldukça önem arz eder.

grey

2. AMAÇ

Bu rehber, çelik tel halatların tasarım ve üretiminde uyulması gereken güvenlik gereklerini belirtmektir. Asansör çelik tel halatlarına yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimindeki amaç;

  • Üretici ve ithalatçı bazında piyasanın tanınmasını,
  • Ürünlerin uygunluk seviyelerinin tespitini,
  • Test ve muayene sonucunda verilecek karar aşamasında hangi uygunsuzluklara yönelik hangi yaptırımların uygulanacağı noktasında tutarlılık – oransallık ilkesi doğrultusunda net bir müdahale politikasının oluşturulmasını,
  • Risk teşkil eden firmaların tespit edilmesini,
  • Asansör monte edenlerin ürüne yönelik farkındalıklarının ve bilinç seviyesinin artmasını,
  • Haksız rekabetin önlenmesini,
  • Üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaşmasını,
  • Riskli ürünlerin piyasada yer almamasını sağlamaktır.

3. DAYANAK

  • 95/16/AT Asansör Yönetmeliği,
  • 2006/42/AT Makine Emniyeti Yönetmeliği,
  • TS EN 81-1 ve TS 12385-5 standartları ve yönetmeliklerine dayanılarak hazırlanmıştır.

4. ÇELİK TEL HALAT HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER

Asansörlerde, askı halatlarının bir ucuna asansör kabini, öbür ucuna da kabinin ağırlığını dengeleyen bir karşı ağırlık bağlanır. Askı halatlardan her biri, asansör boşluğunun tepesine yerleştirilmiş bir kasnağın ya da makaranın üzerindeki ayrı bir yive oturur. Bir elektrik motoruyla çalışan bu makara döndükçe halatları hareket ettirir. Böylece asansör bir yöne doğru yol alırken karşı ağırlık ters yönde hareket eder.

Asansör tesislerinde kabin ve karşı ağırlıklar çelik tel halatlar ile asıldıklarından, bu elemanlardan en yüksek seviyede emniyet beklenmektedir.

Asansör taşıyıcı halatları, taşıma işlevini yerine getirmek için, bileşimini oluşturan teller, gerektiğinde kullanılmak üzere halat yağı, halatın özü, konstrüksiyonu, mukavemeti ve çapı, bunların toleransları ve kopma kuvveti bakımından ilgili mevzuata uygun olacak şekilde üretilen aksamlardır.

Çelik tel halatlar; bir öz ile onun etrafına sarılmış kordonlardan meydana gelir(Şekil 1). Kordonlar birçok çelik telin bir araya gelmesiyle oluşur. Çapları 0,2 ile 2,4 mm olan ince tellerin bir çekirdek tel etrafında bir veya birkaç katlı olmak üzere helis şeklinde sarılmasıyla kordonlar, kordonların bir öz etrafında yine helis şeklinde sarılmasıyla halatlar meydana gelir.

grey

Öz bitkisel elyaf malzemeden ise halat daha kolay eğilebilir. Ancak çalışma ortamının sıcaklığının yüksek olduğu yerlerde çelik özlü halatlar tercih edilmelidir.

TS EN 12385-5 – Asansörler için halatlar-çelik tel halatlar-güvenlik standardında; genel kurallar, tarifler, kısa gösteriliş ve sınıflandırma, kullanım ve bakım bilgileri, genel kaldırma uygulamaları için demetli halatlar, kopma kuvveti hesaplamaları, güvenlik kuralları ve ilgili tedbirler yer almaktadır.

Ayrıca; TS EN 81-1 standardı 9’uncu maddesinde;

  • Kabin, karşı ağırlıklar ve dengeleme ağırlıklarının çelik halatlar veya paralel elemanlı çelik zincirler (Gall tipi) veya makaralı zincirlerle asılması gerektiği,
  • Halatların anma çaplarının en az 8mm olması gerektiği,
  • Halatı oluşturan tellerin anma dayanımının 1570N/mm2 veya 1770N/mm2,
  • Yahut farklı iki anma dayanımlı tellerden oluşan halatlarda dış teller için 1370N/mm2, iç teller için 1770N/mm2 dayanımında olması gerektiği belirtilmektedir.
  • Diğer taraftan halat veya zincir sayısının en az iki olması ve bu halat veya zincirlerin birbirinden bağımsız olması gerektiği hükme bağlanmıştır.

grey

1. Ürünün Varsa Diğer Tip ve Modelleri Hakkında Bilgiler:

Asansörlerde genellikle 6 kordonlu bazen de 7 veya 8 kordonlu askı halatları kullanılır. Verilen mukavemet sınıflarına uygun olarak asansör tesislerinde askı halatı olarak genellikle 1570 N / mm2 veya 1770 N / mm2 çekme mukavemetine sahip, 4 adet Seale tipi veya Warrington tipi çelik tel halat kullanılır. Sekil 2’de Seale tipi askı halatları görülmektedir.

grey

Çelik halatlar, seçildiği amaca uygun olarak kullanıldığı ve periyodik bakımları yapıldığı sürece uzun ömürlü ve güvenilir taşıyıcılardır.

Halat çapı, halat dış tel ve demetlerini çevreleyen ve tüm halat kesitini içine alan çemberin çapıdır. Halat çapı ölçümünde ölçü cihazı çenelerinin mutlaka en dış iki demete teması gereklidir.

grey

5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER

Asansör halatlarında, tellenme, deformasyon, parlama olmamalıdır. Halat gerginliği konusunda halat boylarının uygun, eşit uzunlukta olup olmadığına, gerginliklerinin ayarlı olmasına, dengeli yüklenmiş olmasına dikkat edilmelidir.

Aynı zamanda halatların uzunluklarını ayarlamada kullanılan tertibat, ayardan sonra kendiliğinden gevşemeyecek bir yapıda olmalıdır. Yine yağlama konusunda da halatların aşırı yağlı ya da tümüyle yağsız olmamasına dikkat edilmelidir.

Uygun halat seçiminin yapılamaması, hatalı sarım, düğümlenme, uygun olmayan yağlama, depolama, tozlanma, korozyon veya aşınma, yüksek ısıya maruz kalma, ezilme, yanlış makara veya tambur çapı seçimi, elektrik akımına maruz kalma gibi durumlar halatın aşınmasına neden olan etmenlerdir.

Asansör halatlarında kullanımdan dolayı veya eskime sonucunda bağlantı yerinde kopuk teller oluşabilir. Kordonlarda uzamalar, ani burulma sonucunda veya aşırı yükün ani kalması sonucunda “kuş kafesi” denilen bozulma türü görülebilir. Kullanım sırasında bölgesel ezilmeler, ani yükleme, ani yükün kalkması, kasnaktaki binmeler sonucu ezilmeler; ağır, hafif yük dengesizliği nedeniyle kordonlardaki sarılma bozukluğu; halatların üst üste binmesi nedeniyle halat yassılaşması gibi deformasyonlar oluşabilir. Anlatılan tüm bu halat arızaları aşağıda verilmektedir.

Halatta oluşan arıza

Nedeni:

(a) Aşırı derecede aşınma: Bağlantılarda düzensizlik, yivlerde sıkışma, makaraların düzgün ayarlanmaması, aşındırıcı maddeler vb…

(b) Kopuk teller: Yüzey aşınması, aşırı yüklemeye karsı özde bozulma, küçük makara çapı, aşırı titreşim, makara veya tamburlarda kırıl ma, aşırı halat hızı vb…

(c) Kuş kafesi: Aşırı yükün aniden kalkması vb…

(d) Kordonların kayması

(e) Bağlantı yerinde kopuk teller

(f) Çapta azalma Aşırı aşınma; içte veya dışta korozyon, aşırı yükleme vb…

(g) Tellerde kopma veya liflenme (

h) Halat yanında aşınma

(ı) Aşırı gerilme Gevşek halata ani yük uygulanması, ani hareket, yükün ani olarak durdurulması
vb… Eğer; halat çok paslanmışsa, açılma veya bükülmeler gözleniyorsa, ciddi bir hasara uğramış veya aşırı derecede aşınmışsa işletmeden alınmalıdır. Muayenede gözle görülen kopmuş tel sayısı standartlarca verilen değerleri aştığında, kordon kopması gözlendiğinde halat hemen işletmeden alınır. Yine aşırı yüklemeden kaynaklanan çap değişimlerine dikkat edilmelidir.

grey
Bir halatın işletmeden alınmasını zorunlu kılan gözle görülebilen kopmuş tel sayısı standartlarca belirlenmiştir. Tablo 1’de bu konuda gerekli bilgiler görülmektedir.

grey

Halatların mevzuatta belirtildiği şekilde olmaması, söz konusu taşıyıcı aksamın işlevini yerine getirememesi doğrudan insan hayatını etkileyeceğinden, direkt güvensizlik sebebi sayılacaktır.

Asansör taşıyıcı halatları, ilgili mevzuata uygun olacak şekilde üretilmelidir. Aksi durumda, güvenliği direkt etkileyecek uygunsuzlukların oluşması dolayısıyla, yüksek risk faktöründen söz edilecektir.

Hizmetlerimiz

Diğer CE Belgeli Ürünler

Diğer Yazılarımız