Femko Belgelendirme, 2014/35/AB Belirli Gerilim Sınırları İçin Tasarlanan Elektrikli Ekipmanlar İle İlgili Yönetmelik (LVD Yönetmeliği) kapsamında, Uluslararası tanınırlık yetkisi, alanında uzman mühendis kadrosu ve sektör tecrübesiyle, Elektriksel Güvenlik Testleri (LVD Testi), Teknik Dosya Denetimleri ve CE Belgelendirme işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.
I. GİRİŞ
Kaçak Akım Rölesi, evlerde ve benzeri yerlerde kullanılan, ayrılmaz bir bütün hâlinde aşırı akım koruması bulunmayan, fonksiyonu hat gerilimine bağımlı olan veya olmayan, beyan gerilimi 440 V’yi (fazlar arası), beyan akımı 125 A’i aşmayan, sabit tesisler için prensip olarak elektrik çarpması tehlikesine karşı öngörülen, artık akımla çalışan devre kesicileridir (bundan sonra RCCB olarak kısaltılacaktır). Bu devre kesiciler ile binaların iç tesisatları ve benzeri uygulamaların aşırı akımlara karşı korunması için amaçlanmıştır. Devre kesiciler eğitimsiz kişilerce ve bakım gerektirmeden kullanılmak üzere tasarımlanmıştır.
II. AMAÇ
Bu çalışma; ülkemizde üretilerek ya da ithal olarak piyasaya arz edilen kaçak akım rölelerinin tasarım ve üretiminde uyulması gereken güvenlik gerekleri, ilgili teknik düzenlemeye uygunluk ile insan, hayvan, bitki sağlığına ve çevreye zararlı olup olmadığının kontrolünün yanı sıra marka/model bazında ürünlerin tespitinin, riskli ürünlerin belirlenerek bu ürünlerin piyasaya arzının durdurulması ve bertaraf edilmesinin, riskli ürünleri piyasaya arz eden firmalar ile riskli ürün analiz raporlarının veri tabanına girilmesinin ve haksız rekabetin önlenmesinin; üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması için yapılan piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde kullanılmak üzere hazırlanmıştır.
III. DAYANAK
- 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
- Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
- Belirli Gerilim Sınırları için Tasarlanan Elektrikli Ekipman İle İlgili Yönetmelik (2014/35/AB)
- TS EN 61008-1-Artık Akımla Çalışan Devre Kesiciler – Ayrılmaz Bir Bütün Hâlinde Aşırı Akım Koruması Bulunmayan- Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan (RCCB) – Bölüm 1: Genel Kurallar (IEC 61008-1: 2010, değiştirilmiş)
- TS EN 61008-2-1- Artık Akımla Çalışan Devre Kesiciler-Ayrılmaz Bir Bütün Halinde Aşırı Akım Koruması Bulunmayan-Evlerde ve Benzeri Yerlerde Kullanılan (rccb) Bölüm 2.1:Genel Kuralların Fonksiyon Olarak Hat Geriliminden Bağımsız RCCB’lere Uygulanabilirliği (IEC 61008-2-1:1990) Standartları kapsamında hazırlanmıştır.
IV. ÜRÜN HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER
Kaçak Akım Nedir?
Gerilimli bir iletkenin bir gövdeye yalıtım hatası sonucu temas etmesi ile toprağa akan akıma “toprak kaçak akımı” denir.
Kaçak Akım Rölesi:
Elektrik tesisatında küçük görülen; ancak zararları bakımından hiç de küçümsenmeyecek kaçak akımları fark ederek devreyi açan anahtarlara kaçak akım koruma röleleri (diferansiyel koruma cihazı) denmektedir. Dış görünüş olarak otomatik sigortaya benzer. Fakat çalışma prensibi tamamen farklıdır. Fazın nötr harici başka bir hat üzerinden devreyi tamamlaması sonucu devreyi açar. Yani elektrik enerjisini keser. Bu işlemi bir saniyeden az bir sürede yapar. Birçok marka ve çeşitte imal edilirler. Elektronik olmayanları daha kararlı çalışır. Fazdan devreye giden akım ile devreyi tamamlarken nötr hattından dönen akım arasında bir fark tespit edilirse devreyi açar. Binalarda ve iş yerlerinde 30mA can güvenliği için evde ve iş yerinde tesisatın ana girişine, 300mA yangına karşı güvenlik için ana kolon hattı girişine (bina girişine) besleme hattına bağlanır.
Kaçak Akım Koruma Rölesinin Görevleri:
Kaçak akım koruma rölesinin görevi bir yalıtım hatasından kaynaklanan I∆n hata akımı olduğu anda devreyi kesip o hata akımına maruz kalabilecek bir insanın hayatını kurtarmaktır.
30mA hassasiyetindeki kaçak akım koruma rölesi insan hayatını korumaya yönelik kullanılır. 300mA hassasiyetindeki kaçak akım koruma rölesi büyük ölçüdeki bir yalıtım hatasının oluşturduğu yangın riskini engellemeye yönelik kullanılır. Bu nedenle yangın koruma anahtarı olarak isimlendirilir.
Kaçak akım koruma röleleri, herhangi bir tesisatın hattından gelen ve dönen akımların toplamının sıfır olması esasına göre çalışır. Normal çalışma anında kaçak akım koruma rölesinin nüvesi üzerinde herhangi bir manyetik alan oluşmaz ve rölenin içindeki akım trafosunda indüklenen gerilim sıfırdır.
Gövdeye kaçak olduğunda, iletkenle toprak arasında gidip gelen akım farkındaki eşitlik bozulduğundan, oluşan fark akımı sayesinde trafoda (sekonder sargı) bir gerilim indüklenir. Bu indükleme, kaçak akım koruma anahtarının açma sınırına ulaştığında devreyi otomatik olarak kesmektedir.
Kaçak akım koruma rölesi seçiminde 4 ana kriter vardır.
- Kutup sayısı: Kaçak akım koruma röleleri 2 veya 4 kutupludur. Tek fazlı elektrik dağıtımında 2 kutuplu, üç fazlı elektrik dağıtımında ise 4 kutuplu kullanılır.
- Hassasiyet: Kaçak akım koruma röleleri 10mA – 500mA arası hassasiyete sahip modelleri vardır. Standart olarak insan hayatını korumada 30mA hassasiyetinde, yangına karşı korumada ise 300mA hassasiyetinde kaçak akım koruma rölesi kullanılmalıdır.
- Nominal akım değeri (In): Kaçak akım koruma röleleri herhangi bir termin veya manyetik koruma yapmazlar. Ancak nominal olarak üzerinden akacak olan akıma göre seçilmelidirler. Seçilecek kaçak akım koruma rölesinin nominal akım değeri kendinden sonraki devreye değil, kendinden önceki termik manyetik koruma yapan devre kesicisine bağlıdır. Kendinden önceki devre kesicisinin izin verdiği nominal akımı taşıyabilecek kapasitede seçilmelidir.
- Tip: Kullanım alanına göre ve yapılacak korumanın hassasiyetine göre farklı tiplerde kaçak akım koruma röleleri mevcuttur.
- AC sınıfı: Genel güç devreleri ve aydınlatma dağıtımında kullanılır.
- A sınıfı: Elektronik uygulamalarda, fan, pompa ve indüksiyon fırınları gibi uygulamalarda kullanılır.
- Si tip: Sıkça yıldırım düşmesi görülen bölgelerde, hız kontrol cihazları ve frekans konvertörleri kullanılan tesisatlarda, eletronik balastlatın yoğun olduğu tesisatlarda kullanılır.
- SiE tip: Sıkça yıldırım düşmesi görülen bölgelerde, hız kontrol cihazları ve frekans konvertörleri kullanılan tesisatlarda, eletronik balastlatın yoğun olduğu tesisatlarda kullanılır. Si tip ve diğer tüm tiplere göre avantajı neme, rutubete ve korozyona karşı rölenin ekstra korumaya sahil olmasıdır. Bu özelliğiyle marinalarda ve yüzme havuzunun olduğu alanlarda tercih edilir.
V. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER
- Elektrik çarpması
- Rezistans arızası vb. nedenlerden dolayı yangın riski