Elektrik Panosu Ölçümü, Periyodik Kontrolü, Muayenesi ve Raporlanması
Elektrik panoları, bir tesisteki elektriğin güvenliğini ve kontrolünü sağlayan en önemli unsurlardır. İşletmelerde elektriğe ihtiyaç duyan bütün araçların ve ekipmanların güvenli çalışması ve elektrik tesisatının güvenli olmasını sağlayan araçların bir araya geldiği donanım elektrik panosu olarak tanmlanmaktadır. Elektrik panosu, elektriğin işletmede kullanılan sistemlere dağıtılmasına yarayan ve içinde elektrik sayaçları, kondansatörler, güç kontaktörleri, ölçü aletleri, güç rölesi, kontrol rölesi, kesici şalterler ve elektrik sigortası gibi elemanların bulunduğu bir kabindir.
Elektriksel muayene ve elektrik panosu muayene hizmetleri, elektriğin binaya girdiği noktadan başlayarak dağıtıldığı noktalara kadar uzanan bir sistemin çeşitli test ve kontrol faaliyetlerini kapsamaktadır. Bu muayene işlemleri ile olası patlama, yangın ve benzeri risklerin minimuma indirilmesi ve enerji kullanımında verimliliğin arttırılmasını sağlayan noktaların tespit edilmesi hedeflenmektedir.
Pano ölçümleri için çeşitli muayene yöntemleri bulunmaktadır. Örneğin termografik muayene yönteminde, elektrik panoları ve tesisatında, termal kameralar yardımı ile ısı ölçümleri yapılmaktadır. Enerji kalitesi ölçümleme yönteminde ise, elektrik panolarındaki enerji kalitesi ve harmonik bileşenleri ölçülmektedir.
Genel olarak bakacak olursak elektrik panolarında, muayene sırasında, panoların bulunduğu yer, fiziksel durumu, yalıtım özellikleri, kısa devre dayanıklılığı, koruyucu devrenin etkinliği, mekanik işlevselliği, ısınma artışı gibi hususlar kontrol edilir. Femko‘nun elektrik mühendisleri ve yetkili uzmanları tarafından yapılan elektrik panosu muayene sonuçları için bir rapor düzenlenmekte ve işletmelere bu rapor sunulmaktadır. İşletmelerin yaptıracakları bazı sigorta işlemlerinde, sigorta şirketleri tarafından bu muayene raporları aranmaktadır.
Kablo muayenesi, yalıtım testi, koruma tedbirleri gibi rutin kontroller zaten güvenlik açısından belli aralıklarla yapılması gerekli olan kontrollerdir. Ancak yukarıda sayılan kontrol noktalarını içeren uygunluk testleri, tesisin uzun ömürlü güvenliğinin sağlanması için bir zorunluluktur.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayınladığı 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na dayanarak çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre, ilgili diğer yönetmeliklerde ve standartlarda aksi bir süre belirtilmemiş ise, yılda en az 1 (bir) kez elektrik panolarının muayenesinin yaptırılması gerekmektedir.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, iş yerlerinde kullanılan makinaların ve tesisatın çeşitlerine göre, kontrol dönemlerinin ne olduğunu ve dönemsel kontroller sırasında hangi kriterlerin ve standartların esas alınacağını ifade etmiştir. Bu yönetmeliğe göre kontroller, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliklerinde yer alan kriterler esas alınarak yapılacaktır. Bunun yanında TS EN 60079-14:2014 dikkate alınacak diğer standarttır.
Femko’nun yeterli teknik teçhizat ve bilgi birikimine sahip elektrik mühendisleri tarafından yapılan elektriksel ve teknik ekipmanların periyodik ölçüm ve kontrolleri, bu cihazların ve tesisatların neden olabileceği iş kazalarının azaltılmasına, önlenmesine ve iş güvenliğinin sağlanmasına yardımcı olmaktadır.
Femko, 6331 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” uyarınca çıkarılan ve 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine” göre, teknik hizmetlerinin güvenirliliğini ve yeterliliğini onaylatmak ve kurumsallaştırmak amacıyla, işletmenizde bulunan tüm elektrik panolarının ve diğer elektriksel ölçümlerin yıllık periyodik kontrollerini TS EN ISO/IEC 17020 standardına uygun bir şekilde gerçekleştirmektedir.
İş Ekipmanlarıyla ilgili olarak; Yıllık yapılması gereken fenni muayene, test ve kontroller kapsamında, işletmelerde bulunan ekipman ve tesisatların ilgili Yönetmelik ve standartlar çerçevesinde ölçüm, denetim ve periyodik muayene işlemleri için hizmetler sunan Femko, Türkak tarafından akredite edilmiş bir A tipi muayene kuruluşudur. Akreditasyon kapsamlarına detaylı olarak Türk Akreditasyon kurumunun sitesinden erişilebilmektedir. Denetim faaliyetlerini yürüten tüm personeller periyodik kontrolerl alanında almış oldukları eğitim sertifikası ve Bakanlığın veri tabanına kayıtlı ekipnet numarası dahilinde faaliyetlerini yürütmekte ve firmalara sunulan rapor formları üzerinde bu bilgiler detaylı olarak yer almaktadır.
Elektrik Pano Ölçümü Periyodik Kontrol Hakkında Merak Ettikleriniz
“Akredite bir A-tipi muayene kuruluş olan Femko, uzman ekip ve ekipmanları ile gerçekleştirdiği Elektrik Panosu ölçümlerinde, ilgili tesisatın işini güvenli olarak gerçekleştirebildiğini, tesisatın test gerekliliklerini sağladığını kontrol ederek, tespit edilen eksiklikleri, uygunsuzlukları veya tehlikeli durumları raporlar. Yapılan bu kontroller ulusal ve uluslararası Elektrik Panosu standartlarında ifade edilen ve belirtilen kriterlere uygun olarak gerçekleştirilmektedir.”
“İlgili Mevzuat gereği yönetmeliğin Ek III Bakım, Onarım ve Periyodik Kontrol ile İlgili Hususlar bölümünün 1.4 Maddesi gereği; “Periyodik muayene aralığı ve kriterleri standartlarda aksi bir şekilde belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri ve muayeneleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır ibaresi yer almaktadır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemişse iş ekipmanının periyodik muayene & kontrol, bulunduğu işyerindeki ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi bazı faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk analizi ve değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılmalıdır. Belirlenen periyodik muayene aralığının ilgili Yönetmelikte olası durumlar dışında bir yılı aşmaması gerekir.” hükmündedir.
Elektrik Panosu ölçümü için yılda en az “1” kere veya daha fazla aralıklarla olmak koşulu ile mutlaka işletmedeki tesisatın periyodik kontrol muayenelerinin yaptırılması kanunen zorunludur.”
“Elektrik Panosu ölçümlerinin kontrollerinin yapılmasına dair Mevzuat gereği İş Kanunu çerçevesinde tanımlanan bir yönetmelik bulunmaktadır. Bu yönetmelik “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”dir. Yönetmeliğin, Ek III Bölümünün 2.3. Tesisatlar maddesinin, 2.3.1. bendi “ilgili standartlarda aksi belirtilmediği sürece tesisatların periyodik kontrolleri yılda bir yapılır” hükmündedir. Ve ayrıca bu Yönetmeliği’nin Ek III Bölümünün 2.4. Tezgahlar maddesinin, 2.4.1. bendi “Makina ve tezgahların periyodik kontrolleri Ek III; Madde 1.4’te yer alan hususlara uygun olarak yapılır” hükmündedir. Yapılan bu elektriksel kontrol; elektriksel ölçüm ve elektriksel muayeneler, 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmî Gaz/ete’de Yayınlanan Elektrik Tesislerinde Elektrik Panosular Yönetmeliği, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve 4/111984 tarihli ve 18565 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ile TS EN 60079 standardında belirtilen hususlara göre yapılır. Elektrik Panosu ölçümleri de bu kapsamda değerlendirilmekte ve bağlı bulunduğu standart ışığında kontrol edilmektedir.”
“İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde belirtilen tesisatlar konusuna bağlı olarak gerçekleştirilmesi gereken Elektrik Panosu ölçümleri ile ilgili ulusal ve uluslararası test ve deney standartları doğrultusunda ürünün teknik bilgilerinin de bulunduğu bir form hazırlanır. Standardın istediği tüm ölçümler ve görsel testler ile birlikte ilgili kontroller de yapılarak rapora işlenir. Oluşturulan rapor, ilgili teknik uzmanın bulguları ve teknik yöneticinin de onayıyla hazırlanmış olur.”
- Alçak Gerilim Panosu Topraklama Ölçümü
- Ana Dağıtım Panosu Topraklama Ölçümü
- Kumanda Panosu Topraklama Ölçümü
- Elektrik Panosu Topraklama Ölçümü
- OG Pano Topraklama Ölçümü
- Kompanzasyon Panosu Topraklama Ölçümü
- AG Pano Topraklama Ölçümü
- Orta Gerilim Panosu Toraklama Ölçümü